Is cultuurverandering, het wondermiddel voor een beter functionerende organisatie?

Cultuurverandering, het lijkt wel het toverwoord om een organisatie als vanzelf beter te laten functioneren. Het fenomeen wordt toegepast bij talloze bedrijven, ministeries, de Belastingdienst en studentenverenigingen. Maar wat houdt cultuurverandering nu eigenlijk in? Ben Tiggelaar laat er zijn licht over schijnen in zijn column in NRC Next.

Cultuurverandering, moeten we dat eigenlijk wel willen?

Veel organisaties starten een traject voor cultuurverandering omdat er dingen in de organisatie gebeuren die kennelijk niet gewenst zijn. Medewerkers functioneren niet goed, de prestaties blijven achter, en dan moet het wondermiddel ‘cultuurverandering’ van de plank worden gehaald om het tij te keren. Maar deskundigen vragen zich steeds vaker af of dit wel de juiste manier is om problemen op te lossen in een organisatie. Een meer pragmatische aanpak werkt soms een stuk beter.

‘Richt je op het gedrag van mensen en pak dat aan’

Ben Tiggelaar is er duidelijk over. Als staatssecretaris Snel de cultuur bij de Belastingdienst wil veranderen dan lukt dat alleen als het gedrag van de daar werkzame ambtenaren verandert. Zowel in hoe ze met elkaar omgaan als hoe ze met de burgers omgaan. Edgar Schrein, voormalig MIT hoogleraar, was dit jaren geleden al duidelijk. Hij gaf toen al in publicaties aan dat ‘de cultuur’ veranderen niet de manier is om de situatie binnen een organisatie te verbeteren. Individueel gedrag aanpakken is volgens hem veel efficiënter. De kans op succes wordt daarmee een stuk groter.

Gedrag moet duurzaam worden veranderd

Wil je een verandering binnen een organisatie succes laten hebben, dan is het belangrijk dat gedrag duurzaam wordt veranderd, constateert Tiggelaar. Als er een training wordt gegeven binnen het bedrijf die alle medewerkers braaf bijwonen en daarna gaat iedereen weer over tot de orde van de dag dan heeft het allemaal weinig zin. Het management moet er op toezien dat de nieuwe manier van werken en met elkaar en met klanten omgaan niet alleen voor de komende week is maar voor altijd. Of in ieder geval de komende lange periode. In sommige gevallen kan dan na maanden, of zelfs jaren, de conclusie worden getrokken dat ‘de cultuur’ inderdaad is veranderd.

Bron: NRC Next