Modules binnen de opleiding
In het kader van circulair bouwen is er veel aandacht voor hergebruik van materalen die vrijkomen uit sloop- en renovatieprojecten. Hiermee wordt het mogelijk dat materiaal, al of niet na een nadere bewerking, weer in de oorspronkelijke of zelfs in een nog hoogwaardigere functie kan worden toegepast. In deze module wordt aandacht besteed aan de diverse initiatieven op het gebied van materialenbanken en grondstoffenpaspoorten.
Relevantie
Om invulling te kunnen geven aan een circulair bouwproces is het relevant te weten welke ontwikkelingen er gaande zijn op het gebied van het beschikbaar komen van gebruikte bouwmaterialen als ook welke tools daarbij kunnen worden toegepast.
Doel
- De cursist begrijpt hoe gebruikte materialen, afkomstig uit sloop- & renovatieprojecten, beschikbaar komen voor hergebruik
- De cursist verkrijgt inzicht in de mogelijkheden die grondstoffenpaspoorten bieden in dit verband.
- De cursist verkrijgt inzicht in praktijkervaringen rondom hergebruik van materialen
Niveau | Hbo/wo |
Vakgebied | (her)Ontwikkeling |
Onderwerp | Duurzaamheid |
Beleidsniveau | Tactisch |
Duur | 2 dagdelen |
Losse prijs | €795,- excl. BTW |
Op dit moment ligt het accent van de initiatieven op het gebied van circulair bouwen veelal op recycling en retrofitting, waarbij bijvoorbeeld een bestaand karkas een nieuwe gevel en interieur krijgt, of op hergebruik van materialen uit bestaande gebouwen. Dergelijke gebouwen zijn echter gebouwd in een tijd dat circulariteit geen issue was, waardoor ze hiervoor in principe helemaal niet voor geschikt zijn.
Relevantie
Om optimaal invulling te kunnen geven aan een circulair bouwproces is het relevant te weten dat we niet kunnen blijven volstaan met het ‘repareren’ van een niet circulaire bouwwijze uit het verleden (suboptimalisatie) maar dat het huidige bouwproces zelf toekomstbestendig wordt met betrekking tot circulariteit.
Doel
- De cursist begrijpt de beperkingen van retrofitting en laagwaardig hergebruik van materialen uit bestaande panden
- De cursist verkrijgt inzicht in de mogelijkheden om het circulaire bouwproces van de toekomst vorm te geven door modulair te bouwen en het gebruik van biobased bouwmaterialen.
Niveau | Hbo/wo |
Vakgebied | (her)Ontwikkeling |
Onderwerp | Duurzaamheid |
Beleidsniveau | Tactisch |
Duur | 3 dagdelen |
Losse prijs | €795,- excl. BTW |
Circulair ontwerpen, biobased & modulair bouwen streeft naar duurzaamheid door producten langdurig te hergebruiken zonder extra grondstoffen nodig te hebben. Het vraagt om vooruitdenken in alle fasen, van initiatief tot de volgende levenscyclus, waarbij functionaliteit en het sluiten van ketens centraal staan.
Binnen circulair bouwen ligt de focus op hergebruik van materialen, met aandacht voor reactieve en actieve organisatie. Er wordt gewerkt aan een uniform raamwerk voor materialenpaspoorten. De cursus belicht initiatieven rond materialenbanken en grondstoffenpaspoorten, met nadruk op Material Driven Design en het belang van inzicht in beschikbare bouwmaterialen.
In een circulaire economie verschuift de focus naar het maximaliseren van de eco-effectiviteit en het minimaliseren van de negatieve impact door systematische aanpassingen. De module verkent hoe dit principe vertaald kan worden naar een circulair bouwproces.
Op Europees en nationaal niveau is ambitieus beleid ontwikkeld voor een volledig circulaire economie binnen drie decennia. De module bespreekt het speelveld, randvoorwaarden en praktijkvoorbeelden in de bouwsector tijdens deze transitie.
Relevantie
Om een circulair bouwproces te realiseren, is het essentieel op de hoogte te zijn van de ontwikkelingen rond beschikbaarheid van gebruikte bouwmaterialen en de toepasbare tools. Het managen van een circulair bouwproces vereist een specifieke aanpak, gezien de afwijkende principes van een circulaire economie. Inzicht in hoogwaardig hergebruik van materialen (zoals modulair bouwen) en het gebruik van nagroeibare materialen is hierbij cruciaal.
Het opzetten van een circulair bouwproces vereist tevens kennis van het kader en de tijdslijn van de transitie naar een circulaire economie. Het is relevant om te begrijpen hoe de bouwsector momenteel invulling geeft aan deze ontwikkelingen.
Doelen:
- De cursist begrijpt hoe gebruikte materialen, afkomstig uit sloop- & renovatieprojecten, beschikbaar komen voor hergebruik
- De cursist verkrijgt inzicht in de mogelijkheden die grondstoffenpaspoorten bieden in dit verband.
- De cursist verkrijgt inzicht in praktijkervaringen rondom hergebruik van materialen
- De cursist leert wat de beperkingen zijn van retrofitting en laagwaardig hergebruik van materialen uit bestaande panden
- De cursist krijg inzicht in de mogelijkheden om het circulaire bouwproces van de toekomst vorm te geven door modulair te bouwen en het gebruik van biobased bouwmaterialen
- De cursist begrijpt op welke principes een circulaire economie gestoeld is
- De cursist begrijpt hoe de overheid de transitie naar een circulaire economie wenst vorm te geven
- De cursist leert hoe actoren in het bouwproces hier nu al invulling aan trachten te geven
Relevantie
Om een circulair bouwproces te realiseren, is het essentieel op de hoogte te zijn van de ontwikkelingen rond beschikbaarheid van gebruikte bouwmaterialen en de toepasbare tools. Het managen van een circulair bouwproces vereist een specifieke aanpak, gezien de afwijkende principes van een circulaire economie. Inzicht in hoogwaardig hergebruik van materialen (zoals modulair bouwen) en het gebruik van nagroeibare materialen is hierbij cruciaal.
Het opzetten van een circulair bouwproces vereist tevens kennis van het kader en de tijdslijn van de transitie naar een circulaire economie. Het is relevant om te begrijpen hoe de bouwsector momenteel invulling geeft aan deze ontwikkelingen.
Leerdoelen:
- De cursist begrijpt hoe gebruikte materialen, afkomstig uit sloop- & renovatieprojecten, beschikbaar komen voor hergebruik
- De cursist verkrijgt inzicht in de mogelijkheden die grondstoffenpaspoorten bieden in dit verband.
- De cursist verkrijgt inzicht in praktijkervaringen rondom hergebruik van materialen
- De cursist leert wat de beperkingen zijn van retrofitting en laagwaardig hergebruik van materialen uit bestaande panden
- De cursist krijg inzicht in de mogelijkheden om het circulaire bouwproces van de toekomst vorm te geven door modulair te bouwen en het gebruik van biobased bouwmaterialen
- De cursist begrijpt op welke principes een circulaire economie gestoeld is
- De cursist begrijpt hoe de overheid de transitie naar een circulaire economie wenst vorm te geven
- De cursist leert hoe actoren in het bouwproces hier nu al invulling aan trachten te geven
Niveau | Hbo/wo |
Vakgebied | Vastgoedontwikkeling |
Onderwerp | Circulair |
Beleidsniveau | Tactisch |
Duur | |
Losse prijs | €695,- excl. BTW |
Bij een circulaire economie ligt de focus op het verhogen van de eco-effectiviteit van het systeem, ofwel het minimaliseren van de negatieve impact door een grootschalige aanpassing van het systeem. In de kern komt het er daarbij op neer, dat de kwaliteit van hergebruik in principe zo hoog mogelijk is waardoor waarde (volledig) wordt behouden of zelfs vermeerdert. Er wordt in deze module uitgebreid stil gestaan bij hoe dit kan worden vertaald naar een circulair bouwproces.
Doelen
- De cursist begrijpt op welke principes een circulaire economie gestoeld is
- De cursist begrijpt hoe de overheid de transitie naar een circulaire economie wenst vorm te geven
- De cursist leert hoe actoren in het bouwproces hier nu al invulling aan trachten te geven
Inhoud
- Wat is het overheidsbeleid inzake circulaire economie op Europees en nationaal niveau en inzake circulair bouwen in het bijzonder. Hoe ziet het traject van de transitie er uit?
- In deze les wordt uitgelegd wat we onder circulair bouwen verstaan, er wordt onder meer ingegaan op de technische en biologische kringloop
Niveau | Hbo/wo |
Vakgebied | (her)Ontwikkeling |
Onderwerp | Duurzaamheid |
Beleidsniveau | Tactisch |
Duur | 2 dagdelen |
Losse prijs | €695,- excl. BTW |
Docenten

Pablo van den Bosch
Board Member Madaster Foundation - Madaster
Pablo is bestuurslid Stichting Madaster Foundation en promoot de ontwikkeling van materiaalpaspoorten voor bestaande en nieuwe panden

Wouter van den Berg
Marketing & New Business Manager - Nebest
Wouter is gespecialiseerd in duurzame bouwtechnieken en werkt bij de afdeling Bouwkunde van het onafhankelijke ingenieurs-/adviesbureau Nebest

Hennes de Ridder
Hoogleraar Ontwerpen - Technische Universiteit Delft
Hennes is pleitbezorger voor legolisering en industrialisatie van de bouw en het ontwerpen via parametrische kennismodellen.

Jos Lichtenberg
Hoogleraar Bouwinnovatie - Technische Universiteit Eindhoven (TU/e)
Jos is stichter van Slimbouwen, een industriële en circulaire bouwstrategie, en adviseert bedrijven met veranderen. Jos is mede-initiatiefnemer van het Living LAB 040, CurioCity for future living

Tom Frantzen
Frantzen et al architecten
Tom is architect. Hij ontwerpt gebouwen waarbij kwaliteit boven kwantiteit gaat en waarbij hij veel waarde hecht aan de flexibiliteit van gebouwen zodat ze tot ver in de toekomst bruikbaar blijven. Tom heeft diverse architectonische prijzen gewonnen.

Marloes Meer
Project Business Developer - Saint-Gobain Benelux
Marloes werkt aan een integrale aanpak voor renovatie & transformatie van bestaand vastgoed met hoge prestaties op welzijn, duurzaamheid en financiële efficiency in de praktijk.

Michiel Susebeek
Solution Manager - Saint-Gobain Benelux
Michiel doet onderzoek naar de verbeteropgave van het vastgoed in Nederland en heeft een integrale aanpak ontwikkeld met concrete oplossingen en strategieën voor hogere prestaties in de praktijk

Jan de Jong
Projectleider bij kennisinstelling TNO
Jan onderzoekt binnen TNO hoe bestaande houten deuren kunnen worden hergebruikt en verwerkt tot nieuwe houtproducten. Dit doet hij in samenwerking met andere bedrijven (zoals de houtverwerker, timmerfabriek, deurenfabrikant, afvalverwerker en -sorteerder).

Mark Reinders
CEO HempFlax Group
Hempflax is een sociaal verantwoordelijke en ethische onderneming die teruggeeft aan de aarde door betaalbare, natuurlijke hennepproducten op de markt te brengen. Mark probeert hiermee een duurzaam alternatief te bieden in industriële toepassingen en trendy design.