Verdichting in de binnenstad moet geen taboe zijn

4 januari 2022

Nog meer bouwen in de overvolle binnensteden is in de ogen van velen not done. Toch zijn er stedenbouwkundigen die hier een tegengestelde mening over hebben. Naar hun mening is verdichting in de steden juist de beste keuze. Eén van hen is Jaap van der Want. Hij is van mening dat de verstedelijking alleen goed kan worden aangepakt als er voor verdichting binnen de bestaande wijken wordt gekozen en niet voor ‘bouwen in het weiland’.

Buitenstedelijk bouwen in verschillende vormen

Na het einde van de Tweede Wereldoorlog moest er gebouwd worden. De toenemende vraag naar woningen werd opgelost met Vinex wijken en satellietsteden om het groeiende inwoneraantal in Nederland adequaat te kunnen huisvesten. Er werd vooral in buitenwijken gebouwd, verdichting in de steden was in veel gevallen onbespreekbaar. Steden namen en nemen daardoor steeds meer ruimte in, wat ook leidt tot meer mobiliteit. Dit is lang niet altijd de meest gunstige oplossing.

Rotterdam moet niet worden ‘vast gebouwd’

Van der Want kijkt naar Rotterdam. Als het standpunt van buitenstedelijk bouwen wordt toegepast dan hebben we over enkele decennia een agglomeratie die overal is dichtgebouwd. Bebouwing van de Hoeksche Waard geeft aansluiting bij Dordrecht, bouwen in de Zuidplaspolder zorgt dat Rotterdam en Gouda naadloos in elkaar overlopen en ook uitbreiding naar Zoetermeer is dan aan de orde. Voorstanders zien voor zich dat er magneetzweeftreinen worden ingezet voor het vervoer. Maar de praktijk leert dat deze vorm van vervoer alleen aantrekkelijk is als er onderweg geen tussenstops worden gemaakt. Dit maakt dat deze vorm van vervoer voor een relatief dunbevolkt gebied niet aantrekkelijk is. Gevolg is dat de bewoners van de nieuwe wijken massaal in de auto zullen stappen.

Verdichting in de binnenstad moet geen taboe zijn

Waken voor gettovorming

Als er wordt gekozen voor het massaal uit de grond stampen van buitenwijken heeft dit verstrekkende gevolgen voor de binnenstad. Daar wonen dan alleen nog kansarmen, studenten en ouderen. Plus in een aantal welgestelde delen van de stad de ‘superrijken’ die zich een villa kunnen veroorloven. De middenklasse zal massaal vertrekken. Dit kan leiden tot verpaupering van wijken en zelfs van de complete binnenstad. Een voorbeeld daarvan is de Amerikaanse miljoenenstad Los Angeles.

Verdichting is de oplossing

Verdichting in de stad is voor Rotterdam de beste keuze als het de bedoeling is dat inwoners de auto laten staan. Met een goed en compleet metronetwerk moet het onaantrekkelijk worden om de auto te pakken naar het werk of om te gaan shoppen. Door deze keuze kunnen de buitengebieden juist blijven wat ze nu zijn: groen. Dit vraagt volgens Jaap van der Want om keuzes die getuigen van een langetermijnvisie. De tunnel met metroverbinding als oeververbinding naast de huidige brug hoort daar ook bij. Ook de metroverbinding tussen Zuidplein en Kralingse Zoom moet er om die reden ook zeker komen, aldus Van der Want. De meest recente Omgevingsvisie van Rotterdam getuigt volgens hem dan ook van een gezonde kijk op de toekomst van Rotterdam.

Bron: NRC