Wat zijn de kansen op een groenere maatschappij na de coronacrisis?

Nu het hele land in intelligente lockdown zat en daar ondertussen langzaam uit krabbelt, wordt de roep om een ‘groen herstel van de economie’ steeds luider. Dit is een ideale kans om klimaatmaatregelen te nemen nu de maatschappij grotendeels stil heeft gelegen en weer opnieuw moet worden opgestart. En er liggen ook zeker kansen. Maar deskundigen waarschuwen ook voor valkuilen. De emissie van broeikasgas daalt dit jaar wereldwijd naar verwachting met 8%, dat is een daling die 6 keer groter is dan de daling in 2009 toen er sprake was van een wereldwijde recessie als  gevolg van de bankencrisis. Maar of klimaatdoelen nu eenvoudiger worden gehaald is nog maar de vraag.

Forse structurele daling van CO2-uitstoot noodzakelijk

Willen we het doel behalen om de opwarming van de aarde in de toekomst te beperken tot 1,5 graden, dan moet de uitstoot van broeikasgassen de komende jaren blijven dalen met de voor dit jaar verwachte 8%. Dat lijkt een utopie. Als wordt gekozen voor een maximale opwarming met 2 graden ligt er nog steeds een doelstelling van 2,7% minder uitstoot in de komende 10 jaar. Zelfs dat is al een forse doelstelling. De kosten van een groen herstel van de economie zijn weliswaar hoog, maar als er nu voorrang wordt gegeven aan het aanzwengelen van de economie na de Covid-19 pandemie dan zal dit over pakweg een halve eeuw leiden tot verarming van de samenleving omdat de kosten steeds hoger worden.

Groene investeringen blijven nodig

De coronacrisis heeft aangetoond dat een groen herstel van de economie bittere noodzaak is. Ondanks een daling van de uitstoot tijdens de lockdown blijven bepaalde industrieën immers gewoon doordraaien. De opwekking van energie bijvoorbeeld is niet gestopt: alle thuis werkende mensen verbruikten dat immers ook, zelfs meer dan gemiddeld. Voor de vergroening van de zware industrie is jaarlijks zo’n 2.000 miljard euro nodig om de doelstelling van 1,5 graden opwarming van de aarde te halen. De investeringen die tot nu toe door landen zijn gedaan waren er vooral op gericht om bedrijven en werknemers te ondersteunen en niet om nu de kans zich voordeed het klimaat te verduurzamen.

Landen kijken vooral naar de economie

Grote industrieën zoals China en de VS kijken vooral naar de economie. President Trump pleit openlijk voor voorrang van de economie boven het milieu. In China wordt fors geïnvesteerd in kolencentrales, veel meer dan in groene energie. Hieruit blijkt dat de belangen op veel fronten botsen. Door de huidige onzekerheid over de economie worden er wereldwijd ook minder zonnepanelen en windmolens geplaatst en gebouwd. Ook andere investeringen in duurzame projecten worden op de lange baan geschoven tot er meer zekerheid is. Ook bedrijven die niet bepaald als milieuvriendelijk bekend staan krijgen miljardensteun. Voorbeelden hiervan zijn de olie industrie in de VS en de luchtvaartmaatschappijen in Europa.

Geen extra CO2 heffing voor bedrijven

Een groen herstel van de economie kan worden bereikt door de heffing op CO2 uitstoot te verhogen. Maar dit gaat volgens verantwoordelijk minister Wiebes voorlopig niet gebeuren. Bedrijven kunnen er op rekenen dat ze de komende jaren niet worden geconfronteerd met sterk stijgende lasten. Ook dit houdt verband met het stimuleren van de economie na de coronacrisis. In de VS is een gebaseerd op CO2 uitstoot al helemaal ondenkbaar met de huidige president aan het roer. Het ziet er dus naar uit dat de kansen voor een groenere herstart van de economie grotendeels onbenut zullen blijven.

Bron: NRC Next