De gevolgen van de sancties tegen Rusland voor Nederlandse vastgoedbedrijven

Nederlandse vastgoedbedrijven verkeren in onzekerheid over het verhuren van kantoorruimte aan bedrijven die deels in handen zijn van Russische investeerders. Deze zogenaamde gesanctioneerden staan op een door de EU opgestelde zwarte lijst. Het is bedoeling dat huurcontracten met bedrijven die connecties hebben met deze Russische investeerders per direct worden beëindigd. Het gaat in veel gevallen niet om Russische bedrijven, maar om bedrijven waarvan de aandelen in handen zijn van Russische oligarchen of andere gefortuneerden. Naleving van de sanctiewet is lastig omdat er uitzonderingen zijn. Verhuurders zijn soms ook niet op de hoogte zijn dat een bedrijf deels in handen is van Russische investeerders.

Tien locaties in Nederland

De redactie van Het Financieele Dagblad heeft uitgezocht dat minimaal 10 panden worden gehuurd door Russische bedrijven of bedrijven die samenwerken met Russische investeerders. Verhuurders vinden het vaak lastig om erachter te komen of hun huurder connecties heeft met Russische gesanctioneerde investeerders. Het is voor hen dan niet duidelijk of huurcontracten moeten worden ontbonden. Omdat de verhuur van kantoorvastgoed niet centraal wordt geregistreerd is het voor de overheid niet duidelijk of er sprake is van overtreding van de afgekondigde sancties tegen Rusland. Bijkomend punt is dat veel oligarchen bewust hun belangen in bedrijven hebben verminderd. Als er geen sprake is van een meerderheidsbelang gelden de regels niet omdat er dan geen doorslaggevende invloed kan worden uitgeoefend op het beleid van het bedrijf door de aandeelhouder.

Yandex

Een kantoor van de Russische Google equivalent Yandex valt niet onder de sanctiemaatregelen. Het bedrijf speelt een belangrijke en dubieuze rol in het achterhouden van informatie over de oorlog in Oekraïne aan Russische gebruikers. Maar Yandex is niet in handen van Russische investeerders die op de sanctielijst staan. Een topman van Yandex was wel gesanctioneerd maar deze is inmiddels vertrokken. Het bedrijf is daardoor nog steeds bereikbaar op de Zuidas in Amsterdam. Het pand waar Yandex is gevestigd is eigendom van vastgoedinvesteerder CBRE. Dit bedrijf heeft het beleid aangescherpt en op grond daarvan zijn twee huurcontracten beëindigd. Naar een drietal bedrijven loopt een intern onderzoek. CBRE heeft de gang van zaken gemeld bij de Autoriteit Financiële Markten (AFM).

Onduidelijkheid over toezicht en bevoegdheden

Zowel vastgoedbedrijven als particuliere vastgoedeigenaren weten vaak niet bij wie ze zich moeten melden als ze menen te vallen onder de sancties tegen Russische investeerders en er dus mogelijk huurcontracten moeten worden opgezegd. Inmiddels is besloten dat bedrijven terecht kunnen bij de RVO, Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Particulieren kunnen zich rechtstreeks melden bij de minister voor RVO, Hugo de Jonge. Er zijn twee uitzonderingen voor het moeten beëindigen van een huurcontract. Ten eerste kan dit als met behulp van een risico analyse ten tijde van het afsluiten van het huurcontract niet kon worden vastgesteld dat het aannemelijk was dat Rusland de Oekraïne binnen zou vallen. Een tweede grond voor uitzondering is een primaire levensbehoefte van de huurder, zoals bij een woonhuis.

Misverstand over beëindiging huurcontract

Dat verhuurders het lastig vinden om een goede beslissing te nemen over de huurcontracten van bedrijven die mogelijk onder de sanctionering vallen blijkt uit de situatie van Promsvyaz Capital. Dit bedrijf huurt kantoorruimte in Amsterdam. Maar eigenaar Dimitry Ananiev, gevlucht uit Rusland, benadrukt dat hij geen enkele band heeft met gesanctioneerde Russische investeerders. Hoewel de eigenaar van het kantoor verklaart dat Promsvyaz Capital geen toegang meer heeft tot hun gehuurde locatie wordt dit door de advocaten van het bedrijf ontkend. Zij benadrukken dat wordt gezocht naar een spoedige oplossing voor de ontstane situatie.

Bron: Het Financieele Dagblad