Coronacrisis maakt winkeltransformatie urgenter en kansrijker

De coronacrisis heeft een nieuw licht op winkeltransformatie geworpen. Door het wegblijven van consumenten wordt op sommige plaatsen een krimp tot wel 40 procent verwacht. De transformatie tot compactere centra was al gaande, maar zal alleen maar verder worden doorgevoerd.

Betere aanpak mogelijk

De crisis maakt een betere aanpak van de winkeltransformatie mogelijk. Dit komt omdat er markttechnisch meer mogelijkheden komen. Daarnaast is ook de Omgevingswet op komst, wat ook nieuwe mogelijkheden biedt. Experts zien daarom nu al de nodige kansen voor de lange termijn.

Onderzoek naar toekomstscenario’s

De effecten van corona op de winkelgebieden worden langzaam duidelijker. Een onderzoek onder 120 gemeenten geeft duidelijkheid over drie verschillende toekomstscenario’s. Er werd gekeken naar een krimp van 10, 20 of 40 procent. De huidige trend gaat af op 10 procent, in het meest extreme geval kan krimp van 40 procent optreden.

Winkeltransformatie is zeker

Opvallend is dat veel onzeker is over de coronacrisis, maar één ding nu al vaststaat. De winkeltransformatie zal alleen maar belangrijker worden. Dit geldt zelfs in het scenario van 10 procent krimp. De leegstand moet worden omgevormd naar wonen, groen of zorgvoorzieningen. De afgelopen 5 jaar werd leegstand opgevangen met horeca. Ook die sector krijgt nu echter klappen, wat de opgave voor gemeenten groter maakt.

Positieve ontwikkelingen zichtbaar

Hoewel de krimp bovenop structurele problemen komt, zijn er ook positieve ontwikkelingen zichtbaar. De winkeltransformatie is immers niet nieuw. Zo wordt een doorbraak in de samenwerking tussen belanghebbende partijen verwacht. Lokaal samenwerken maakt de opgave en uitdaging beter te dragen. Zo zijn op lange termijn virale centra neer te zetten.

Financieel voordeel voor eigenaren

Juist nu kiezen voor de winkeltransformatie kan ook een financieel voordeel voor eigenaren betekenen. Afwaardering van het vastgoed is onontkoombaar. Dit maakt transformatie juist aantrekkelijker. Dit zal gunstige effecten hebben op de investeringswaarde op lange termijn.

Actieve rol van de gemeente

De winkeltransformatie kan alleen succesvol verlopen bij een actieve houding van de gemeente. Een aanpak voor de lange termijn is essentieel. Het gaat om ondersteuning van ondernemers, maar ook om een strategie. Zo is leegstand in de toekomst met succes terug te dringen. De gemeente heeft zelf een rol in het neerzetten van een vitaal centrum.

Rol van de Omgevingswet

Ook de Omgevingswet zal een rol spelen. Die zal in januari 2022 van kracht worden. Dit kan helpen bij de winkeltransformatie. De wet is meer gericht op integrale ruimtelijke ontwikkeling. Dit past ook perfect bij de opgave waar gemeenten nu voor staan. De veelheid van functies benutten is verstandig.

De kansen benutten

Het is vooral zaak om de kansen die er liggen te benutten. De omgevingsvisie en het omgevingsplan bieden ruimte om integrale afwegingen vast te leggen. Sturen op kwaliteiten van het gebied wordt nu al door gemeenten als een kans gezien. Flexibele invulling helpt bij de transformatie van de gebieden. Daar komt het werken met open normen dan nog bij.

Beter monitoren

De Omgevingswet biedt ook ruimte om beter te monitoren. Zo blijft het omgevingsplan altijd actueel. Inzichten met behulp van data verkrijgen helpt daar ook bij. Een andere kans is de wijziging in de regels rondom planschade. Dit staat nu de winkeltransformatie in de weg. De eigenaar kan nu nog de gemeente aansprakelijk stellen. Straks wordt het voor gemeenten aantrekkelijker wanneer dit wegvalt.

Oog op de ontwikkelingen

Mede door de coronacrisis en de Omgevingswet is er dus veel op komst. Dalende vastgoedwaarde door de ene ontwikkeling en proactieve gemeenten door de andere ontwikkeling, zal veel winkelgebieden gaan verbeteren. Dit zal de winkeltransformatie in een stroomversnelling brengen in de komende periode.

Bron: Stadszaken