Vinex-wijken: steeds grotere en duurdere huizen voor hogere inkomens

23 mei 2024

Vinex-wijken: een magneeet voor hoge inkomens

Sinds 2008 is er fors bijgebouwd in Vinex-wijken, met name dure koopwoningen. Deze wijken zijn steeds aantrekkelijker geworden voor mensen met hoge inkomens, terwijl andere groepen, zoals starters en ouderen, minder kansen krijgen.

Woningaanbod geschoven naar dure koopwoningenDalende huizenprijzen en afnemende transacties

Tussen 2008 en 2020 is het aantal woningen in Vinex-wijken met gemiddeld 38% toegenomen. De focus lag op dure eengezinswoningen, met een toename van 80% in dit segment. In de vijf sterkst gegroeide Vinex-wijken, zoals Leidsche Rijn, was de toename zelfs 70%.

Marktpartijen bepalen koers

Deze ontwikkeling is mede het gevolg van de grote rol die marktpartijen kregen bij de planning en uitvoering van Vinex-projecten. De gedachte was dat zij sneller en efficiënter woningen konden realiseren. Dit heeft geleid tot een focus op gebieden waar hoge opbrengsten te verwachten zijn, met dure koopwoningen als resultaat.

Gemeenten profiteren mee

Ook voor gemeenten is verdere uitbreiding van Vinex-wijken met grote koopwoningen aantrekkelijk vanwege de hoge grondopbrengsten en belastinginkomsten.

Gebrek aan gemengdheid: kansen voor starters en ouderen beperkt

De keerzijde van deze ontwikkeling is de homogenisering van Vinex-wijken. De focus op dure koopwoningen laat weinig ruimte voor andere groepen, zoals starters, ouderen en urgente woningzoekers. Ook nieuwe huurwoningen worden steeds kleiner en zijn minder gericht op deze doelgroepen.

Middeninkomens komen in de knel

Middeninkomens hebben steeds meer moeite om in Vinex-wijken te wonen. Dit maakt de scheiding tussen hoge en lage inkomensgroepen in Nederlandse steden completer.

PBL pleit voor flexibele inrichting toekomstige Vinex-wijken

Om te voorkomen dat toekomstige Vinex-wijken dezelfde problemen kennen, pleit het PBL voor een meer flexibele inrichting. Niet alle ruimte hoeft van tevoren ingevuld te worden, zodat er ruimte is voor toekomstige aanpassingen en diversiteit in het woningaanbod.

Een derde van nieuwe woningen in Vinex-wijken?

Tot 2030 moeten er in Nederland ongeveer een miljoen nieuwe woningen bij komen. De intentie is om een derde van deze woningen op zeventien grootschalige woninglocaties te bouwen, waarvan een deel Vinex-wijken. Het PBL benadrukt dat bij de ontwikkeling van deze gebieden rekening moet worden gehouden met de lessen uit het verleden en dat er aandacht moet zijn voor een gevarieerd en inclusief woningaanbod.

Bron: cobouw.nl