De woningmarkt wacht een spannende tijd – stijgende hypotheekrente, wat doen de huizenprijzen?

De ontwikkelingen op de huizenmarkt volgen elkaar in rap tempo op. Sinds de herfst van 2021 stijgt de hypotheekrente in snel tempo. Dit zorgt voor fors hogere woonlasten en het maakt dat er voor de aankoop van een woning minder geleend kan worden. De rentestijging was al ingezet en kreeg een extra ‘boost’ door de oorlog in Oekraïne. Half juli 2022 komt makelaarsvereniging met de cijfers over het tweede kwartaal 2022.

Signalen voor een afkoelende huizenmarkt

Er zijn signalen die wijzen op nieuwe ontwikkelingen op de huizenmarkt. Soms wordt de vraagprijs voor een woning verlaagd, of wordt een huis voor een vaste prijs aangeboden. Deze acties van makelaars en verkopers wijzen erop dat er een kentering gaande is. In het eerste kwartaal van 2022 daalden de prijzen met 2,1% ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Uit de cijfers van de NVM zal blijken of die trend zich voortzet. In de periode tussen 2013 en 2017 was er sprake van een tegengestelde ontwikkeling van de huizenprijzen en de hypotheekrente.

De rente daalde en de prijzen stegen. Daardoor bleven de vaste lasten voor huizenkopers ongeveer gelijk. Vanaf 2017 gingen de huizenprijzen harder omhoog dan dat de rente daalde. Nu stijgt de hypotheekrente hard en gaan die woonlasten in rap tempo verder omdat de huizenprijzen nog niet hard lijken te dalen. Dit wordt vooral veroorzaakt door de krapte op de huizenmarkt. Begin juni 2022 lagen de bruto maandlasten voor een gemiddeld koophuis op 2.000 euro per maand.

Minder lenen voor hetzelfde geld

Vooral voor starters wordt de situatie er niet beter op. De gestegen rente zorgt ervoor dat er voor de aankoop van een woning tienduizenden euro’s minder kan worden geleend. Met een inkomen van twee keer modaal kon een half jaar geleden nog 430.000 euro worden geleend, nu nog maar 400.000. De maandlasten stegen in de afgelopen maanden voor zo’n lening met pakweg 350 euro per maand. Met de huidige renteontwikkeling zouden woningen 20% goedkoper moeten zijn om op dezelfde maandlasten uit te komen. De Autoriteit Financiële Markten waarschuwt voor een ontwikkeling waarbij de woonlasten stijgen en ook energie en boodschappen fors duurder worden. Dit kan een groeiende groep Nederlanders in grote problemen brengen.

Woningmarkt in rustiger fase

Vooruitlopend op de kwartaalcijfers van de NVM is al wel duidelijk dat de woningmarkt in een rustiger fase terechtkomt. Er zijn minder bezichtigingen en er wordt minder vaak en minder veel overboden. Soms wordt een huis uit de verkoop genomen om later opnieuw te koop te worden aangeboden maar nu voor een lagere prijs. Er is vooral minder interesse voor kluswoningen omdat verbouwen duur is. Aannemers zijn lastig te vinden en bouwmaterialen zijn duur.

De huizenmarkt laat zich lastig voorspellen

Deskundigen wagen zich nog niet aan voorspellingen voor de ontwikkelingen op de huizenmarkt. Stijgende hypotheekrente en hoge inflatie zijn factoren om rekening mee te houden. Maar dat geldt ook een dreigende recessie. Daar staat tegenover dat de werkloosheid laag is. Er is krapte op de arbeidsmarkt wat mogelijkheden biedt voor mogelijk hogere salarissen. Feit is dat consumenten op een bepaald moment de gevraagde huizenprijzen niet meer kunnen opbrengen. Dan zal er onherroepelijk een daling intreden volgens de wetten van de economie.

Bron: NRC