Milieumaatregelen mogen niet alleen op individuele burgers worden afgeschoven

‘Een beter milieu begint bij jezelf’, was de slogan in de jaren 90 van de vorige eeuw. Maar milieumaatregelen die alleen aan burgers worden voorgehouden zetten geen zoden aan de dijk. Dat concludeert Jaap Tielbeke, redacteur bij De Groene Amsterdammer. Hij schreef het boek “Een beter milieu begint niet bij jezelf’, waarin hij ageert tegen grote bedrijven die de verantwoordelijkheid voor het milieu simpelweg afschuiven op de burgers. Ben van Beurden, directeur van Shell, is van mening dat zijn bedrijf alleen maar naar olie en gas blijft zoeken omdat de mensen hier nu eenmaal behoefte aan hebben. Wij moeten volgens hem eerst niet meer willen autorijden en vliegen en geen spullen meer willen kopen waar olie in is verwerkt, dan kan er verder gepraat worden. Maar zo simpel is het volgens Tielbeke niet.

Individueel milieubewustzijn zet geen zoden aan de dijk

Hoe goed bedoeld ook, volgens Tielbeke zet het geen zoden aan de dijk wanneer individuele burgers braaf hun afval scheiden en vaker de fiets pakken in plaats van de auto. Om het milieu te beschermen zijn grote maatregelen nodig. Helaas geloven we nog te veel in mythes die vooral de grote multinationals graag aanvoeren om het geweten te sussen. Zoals de technofix, de mythe die suggereert dat de mensheid op het laatste moment wel een oplossing zal vinden om de aarde te redden van de ondergang. Of de mythe van de CO2 bril, waarmee aan de hand van cijfers die niemand begrijpt de klimaatcrisis als een ‘ver van mijn bed show’ wordt afgeschilderd. Alleen vergaande milieumaatregelen die een breed effect hebben kunnen een oplossing bieden.

Alleen grote veranderingen hebben genoeg effect

Tielbeke pleit in zijn boek voor grote veranderingen. Alleen als ‘het hele systeem op de schop gaat’ kan dit een positief effect hebben op het milieu. Hoe we wonen, wat we eten en op welke manieren we vervoer regelen moeten breed worden  aangepakt. Alleen dan zal het resultaat zichtbaar zijn. De Urgenda-zaak, waarbij de Nederlandse regering door de rechter werd gesommeerd om het klimaatbeleid serieus te nemen en de milieumaatregelen flink aan te scherpen, baarde wereldwijd opzien. Maar al met al is er nog een lange weg te gaan en zal er nog heel veel moeten gebeuren voordat het milieu echt op de eerste plaats komt. Zolang milieumaatregelen worden uitgesteld omdat de burgers hun comfortabele leven niet willen opgeven en de politiek, die daar ook onder valt, geen maatregelen wil of durft te nemen, zal er maar weinig veranderen.

Bron: NRC Next