Hoe gaan bouwers om met de stikstofuitspraak van de Raad van State?

De stikstofuitspraak die de Raad van State eind oktober 2022 deed sloeg in als een bom. Of eigenlijk ook weer niet, want bouwers en projectontwikkelaars hielden er al rekening mee. De regering had bedacht dat de uitstoot van stikstof tijdens de bouw niet zou meetellen omdat die immers weer ‘weg ging’ als de bouw klaar was. Er werd alleen rekening gehouden met de hoeveelheid uitstoot nadat huizen of een bedrijf was gerealiseerd. De Raad van State zette daar een resolute streep door. Dit betekent dat voor het merendeel van de bouwprojecten de stikstofuitstoot opnieuw moet worden berekend.

Natuurvergunning

Duizenden mensen volgden online de uitspraak van de Raad van State, een unicum. De Raad oordeelde dat de vrijstelling die de regering verzon niet in stand mag blijven. Als een bouwproject in de buurt van een natuurgebied wordt gerealiseerd moet er een natuurvergunning komen, ook voor de bouwfase. De gevolgen van de stikstofuitspraak van de RvS zijn verstrekkend. Het gaat om alle bouwprojecten waar nog geen vergunning voor is. Niet alleen voor huizen en bedrijven, maar ook voor wegen, bruggen en andere projecten. De kans op vertraging is aanwezig, maar het kan ook dat bepaalde projecten moeten worden gecanceld.

Bouwbedrijven vrezen gevolgen

Bouwbedrijven vinden de uitspraak van de Raad van State buitenproportioneel. Ook Willem van der Linde, directeur van Hegeman Bouw, vreest de gevolgen van de uitspraak. Voor de korte termijn zijn er nog geen gevolgen. Voor de projecten waar Hegeman Bouw nu aan werkt is de vergunning verleend. Ook voor opdrachten die binnenkort starten is dat het geval. Maar voor de langere termijn zijn er wel degelijk zorgen, aldus Van der Linde. Naast risico’s biedt de uitspraak natuurlijk ook kansen, zo constateren de bouwbedrijven en projectontwikkelaars. Emissieloos en duurzaam bouwen komt nu wellicht in een stroomversnelling. Maar op grote schaal duurzaam bouwen is nu nog niet mogelijk. De inzet van duurzame materialen en machines heeft tijd nodig.

Vertraging bij energietransitie

Een wrange consequentie van de stikstofuitspraak is dat deze ook gevolgen heeft voor de energietransitie. Zo moeten er voor windparken op zee kabels op het land worden aangesloten op energiecentrales. Dit is een proces waarbij veel stikstof vrijkomt. Als dit vertraging oploopt dan heeft dat gevolgen voor het kunnen gebruiken van windenergie. Bouwers in deze sector pleiten voor voorrang voor energietransitie projecten. Vergunningverleners zitten bovendien met de handen in het haar. Berekeningen moeten nu weer helemaal opnieuw. Er moet berekend worden hoeveel vrachtwagens er rijden van en naar een bouwplaats. Hoeveel machines zijn er aan het werk. Die berekening moet uitwijzen of de vergunning kan worden verleend. Daarnaast moet er vaak ook een ecologische berekening worden gemaakt. Dit alles zal leiden tot opstapeling van het aantal vergunningaanvragen, met nog meer vertraging tot gevolg.

Bron: NRC