Grote zorgen bij stadsbesturen om snel stijgende schulden van inwoners

De inflatie en vooral de stijgende energielasten zorgen ervoor dat de schulden van burgers snel oplopen. De besturen van grote steden als Den Haag en Amsterdam trekken bij de Rijksoverheid aan de bel. Als er geen maatregelen worden genomen zal de situatie snel uit de hand lopen. Ook woningcorporaties zetten zich schrap. De verwachting is dat steeds meer huurders hun vaste lasten niet meer kunnen betalen.

Grote problemen voor een groeiende groep

Portaal, een woningcorporatie met huurhuizen in onder meer Utrecht, Nijmegen en Arnhem ziet de problemen toenemen. De gestegen energielasten lopen voor de huurders op tot honderden euro’s per maand. Dat betekent dat er geen geld overblijft om de boodschappen van te betalen. Het is dan logisch dat huurders er eerder voor kiezen om de energierekening, de zorgpremie of de huur niet te betalen dan geen eten op tafel te hebben. Gemeenten zien een forse toename van het aantal meldingen van betalingsachterstand bij gemeenten. Nutsbedrijven, verhuurders en zorgverzekeraars geven de gemeente een seintje als er een betalingsachterstand is van 3 maanden of meer. Dat waren er voor de gemeente Den Haag in heel 2021 in totaal 29.000. Tot nu toe, met nog ruim 3 maanden te gaan, zijn het er al 27.000.

Ook middeninkomens krijgen het moeilijk

Niet alleen mensen met een minimuminkomen raken in de problemen door de hoge inflatie en de fors gestegen energiekosten. Ook mensen met een middeninkomen kunnen de kosten niet meer opbrengen. Daardoor lopen de schulden van burgers ook in deze groep snel op. Vooral mensen die net te veel verdienen om in aanmerking te komen voor tegemoetkomingen zoals huur- en zorgtoeslag en de in 2022 uitgekeerde energietoeslag komen steeds meer in de knel. Een zorgelijke ontwikkeling is dat steeds meer huishoudens een te laag voorschot betalen voor de energiekosten. Deze struisvogelpolitiek zorgt ervoor dat het probleem wordt verschoven naar de eindafrekening. Die wordt torenhoog omdat het bedrag dat te weinig aan voorschot wordt betaald soms honderden euro’s per maand is. Zowel bij Eneco als bij Vattenfall zijn er grote zorgen over deze ontwikkeling.

Verschuiving van geldproblemen

Woningcorporaties verwachten dat burgers als ze de afrekening van het energiebedrijf krijgen, de bijbetaling voldoen door geen huur te betalen. Op die manier hopen ze afsluiting van gas en stroom te voorkomen. Maar nu al zijn er meer huurders met een betalingsachterstand. Corporatie Woonstad uit Rotterdam meldt dat vooral vanaf juli het aantal mensen met een achterstand fors toenam. Dit was de maand waarin voor veel mensen het voorschotbedrag voor gas en stroom naar boven werd bijgesteld vanwege prijsaanpassingen van de leveranciers.

Maatregelen van de overheid

Het Rijk nam al maatregelen om de kans op schulden van burgers door hoge energiekosten te voorkomen. De belasting op gas en stroom ging omlaag van 21% naar 9%. De energietoeslag van 1300 euro moet mensen met een laag inkomen ondersteunen. Nog niet alle rechthebbenden hebben deze toeslag aangevraagd. Gemeenten doen hun best om de huishoudens die mogelijk recht hebben op de energietoeslag alsnog te bereiken. In uitgelekte plannen van het kabinet staat dat de energietoeslag van 1300 euro naar verwachting ook in 2023 wordt uitbetaald. Aanvullende maatregelen zoals een verhoging van de zorgtoeslag en huurtoeslag en verlaging van de loonbelasting moeten verdere verlichting bieden. Maar deze plannen worden officieel pas bekendgemaakt op Prinsjesdag.

Bron: Het Financieele Dagblad