Coronacrisis werkt groene wederopbouw in de hand

De coronacrisis heeft bestaande klimaatplannen stilgelegd. Er zijn wel kansen op een groene wederopbouw op de lange termijn. De Himalaya is weer zichtbaar geworden en het water in Venetië is voor het eerst in jaren weer helder. In de EU is sprake van 58 procent minder uitstoot sinds de lockdowns.

Stilvallen van de economie

Het stilvallen van de economie door de lockdowns speelt hier een belangrijke rol in. Vlieg- en wegverkeer is grotendeels stilgevallen. Fabrieken draaien niet meer. De natuur plukt er de vruchten van. De mate van terugval in CO₂-emissies is te vergelijken met die in de Tweede Wereldoorlog. Daarna kwam dit niet meer zo voor.

Groene wederopbouw na de crisis

De crisis heeft klimaatbeleid op de lange baan geschoven. Dit is in Nederland eveneens het geval. Ook de Green Deal van de EU wordt waarschijnlijk uitgesteld. De coronacrisis zal over lange termijn nog veel meer impact hebben. Dat is op dit moment nog niet goed in te schatten. Naast kansen op een groene wederopbouw, zijn er ook risico’s.

Het kan goed uitpakken

Hoewel klimaatbeleid één van de zaken is die door overheden nu naar de achtergrond worden verschoven, hoeft het niet negatief uit te pakken. Na corona zal er door hogere werkeloosheid bijvoorbeeld meer ruimte zijn om mensen in te zetten voor duurzame projecten zoals natuurherstel en herbebossing.

Voorwaarden stellen aan staatssteun

Een ander punt waar veel op gewezen wordt, is de staatssteun. Zo wordt bijvoorbeeld gesteld dat vliegmaatschappijen als voorwaarde voor die steun moeten meekrijgen dat zij zich moeten houden aan bijvoorbeeld emissie-eisen.

Inzetten op de energietransitie

Verwacht wordt dat er een versnelling komt in de energietransitie. Wanneer weer een toekomstperspectief te schetsen is, dan is met investeringen te zorgen dat er een overstap wordt gemaakt naar hernieuwbare energie. Zoals al gepland was over een langere termijn.

Investeren in thuiswerken

Ook is duidelijk geworden dat thuiswerken minder lastig is dan gesteld werd. Met ontwikkelingen van nieuwe technologieën kunnen zaken die nu nog niet perfect zijn in de thuiswerksituatie goed worden opgevangen. Zo wordt een lagere hoeveelheid files en vliegreizen onderdeel van de groene wederopbouw.

Geen zekere zaak

De groene wederopbouw is nog geen zekerheid voor iedereen. Zo kan de economische crisis die volgt op de coronacrisis zorgen voor een gebrek aan mogelijkheden om te investeren. Die zijn wel nodig voor de energietransitie. Of klimaat straks wel op nummer 1 staat na de pandemie wordt nog betwijfeld. Het blijft een langetermijnprobleem voor velen.

Einde aan de globalisering?

Een ander gevaar voor de groene wederopbouw is de manier waarop met globalisering wordt omgesprongen. Zal de economie nog wel zo geglobaliseerd zijn na de pandemie? De Green Deal werkte meer lokaal produceren al in de hand. Dit kan dus straks een hele nieuwe discussie opleveren. Wat zijn bijvoorbeeld strategische sectoren voor landen? En worden die duurzamer gemaakt?

De rol van China

Ook de rol van China in de nieuwe situatie roept vraagtekens op. Kan dat land nog wel zoveel investeren in wind- en zonne-energie? Met het opdoemende handelsconflict tussen China en de VS in het achterhoofd. Maar ook met de druk om een onafhankelijk onderzoek naar het virus in China voor ogen. In Europa en de VS is de helpende hand van China bovendien niet op prijs gesteld.

Periode van onrust

De periode van onrust na de pandemie kan gevolgen hebben voor de groene wederopbouw. Hoe wordt bijvoorbeeld tegen de gemaakte afspraken over klimaatverandering aangekeken? Gaat ieder land weer zijn eigen weg? Dat zou de winst in de gedaalde CO₂-uitstoot weer volledig teniet doen. Met grote gevolgen voor de doelen op het gebied van klimaatverandering.

Bron: Het Financieele Dagblad