Burgemeesters sluiten minder vaak een woning bij een drugsvondst

13 februari 2022

Wanneer in een woning drugs worden gevonden dan heeft de burgemeester de bevoegdheid tot woningsluiting. Bij een drugsvondst kan de bewoners voor een door de burgemeester bepaalde periode de toegang tot de woning worden ontzegd. Er komt steeds vaker kritiek op deze aanpak, omdat het soms ook mensen treft die geen schuld hebben aan de drugsvondst. Een zoon die zonder dat zijn ouders het weten dealer is bijvoorbeeld, of een man die met zijn handel in drugs zijn vrouw en minderjarige kinderen op straat doet belanden. De Raad van State heeft zich hier inmiddels ook over uitgesproken en stelt strengere eisen voor het uit huis ogen zetten van bewoners na de vondst van verboden middelen.

Rechter grijpt in

In 2021 wilde de burgemeester van het Limburgse Bergen een moeder en haar minderjarige zoon voor 6 maanden uit hun woning zetten. De aanleiding was de vondst van xtc pillen, amfetamine en hennep. De bewoners moeten in zo’n geval zelf zorgen voor vervangende woonruimte. Die was in Bergen niet te vinden. De gemeente suggereerde dat ze dan maar tijdelijk in Duitsland moesten gaan wonen. De rechter vond dit te ver gaan en vernietigde het besluit tot woningsluiting. De handel en productie van drugs is een groeiend probleem. Steeds vaker worden er drugsvondsten gedaan in woningen. Naar schatting wordt in zo’n 40.000 woningen in Nederland drugs geproduceerd. Tussen 2000 en 2018 werden meer dan 1.000 panden gesloten vanwege de vondst van drugs. Het ging daarbij vooral om woningen.

Burgemeesters sluiten minder vaak een woning bij een drugsvondst

Minder sluitingen door coronapandemie

De uitbraak van corona zorgde ervoor dat er sinds 2020 minder woningen werden gesloten na een drugsvondst. Vaak kwam dat simpelweg door personeelstekort. Politie moest worden ingezet om coronamaatregelen te handhaven en had dus minder tijd om de productie van en handel in drugs vanuit woonhuizen te bezoeken. Daarnaast besloten gemeenten sowieso om terughoudender te zijn tijdens de lockdowns met het sluiten van panden. Heerlen en Tilburg schortten de sluitingen voor bepaalde tijd op. Daarnaast werd in Heerlen besloten dat in geen geval kwetsbare personen of minderjarige kinderen op straat zouden komen te staan. Gezien de pandemie was het immers ook een stuk lastiger om tijdelijk bij familie onderdak te vinden.

Vaker een waarschuwing

Pasten veel gemeenten eerder nog het zero tolerance beleid toe werd er vanaf 2020 vaker een waarschuwing gegeven bij een drugsvondst. Soms werd daarbij ook een dwangsom opgelegd mocht de bewoner opnieuw in de fout gaan. Een woningsluiting bleef achterwege. Ombudsmannen van gemeenten wijzen erop op dat burgemeesters soms te hard optreden. Ouders worden uit hun huis gezet als blijkt dat hun meerderjarige inwonende kind in de fout gaat. Als het om een huurwoning van een corporatie gaat belanden de bewoners op een zwarte lijst waardoor ze nergens een ander huis kunnen huren. De dader krijgt daarnaast uiteraard ook nog met de rechter te maken die hem of haar veroordeelt voor drugsbezit of drugshandel. De ombudsmannen van verschillende gemeenten vinden dat deze maatregelen samen buitenproportioneel zijn.

Raad van State grijpt in

De Raad van State greep in 2021 in en vernietigde een besluit van burgemeester Aboutaleb van Rotterdam van een woningsluiting na een drugsvondst. Dee sluiting trof een gezin waarvan de meerderjarige zoon in cocaïne bleek te handelen. Het gezin, waaronder een voormalig kankerpatiënt, dreigde op straat te komen en bovendien op de zwarte lijst voor huurders. De Raad vond dit veel te ver gaan en maande burgemeesters om goed te kijken naar noodzaak, effectiviteit en evenredigheid van een woningsluiting bij de vondst van drugs. Alleen bij zeer ernstige gevallen is het gerechtvaardigd een woning direct te sluiten.

Bron: Het Financieele Dagblad