Architect Floris Alkemade: ‘Nederland beschikte in de Middeleeuwen over meer woonvormen dan nu’

Nieuwe bouwcultuur voor een veranderend Nederland

Voormalig rijksbouwmeester Floris Alkemade pleit voor een radicale verandering in de Nederlandse bouwcultuur. Hij benadrukt dat de huidige situatie, met een groeiende bevolking en een veranderende ruimtebehoefte, vraagt om een heroverweging van onze manier van bouwen en wonen.

Een moment van totale onzekerheid

Alkemade beschouwt de huidige tijd als een cruciaal moment waarop Nederland zich bevindt in totale onzekerheid en kwetsbaarheid. Hij ziet dit als een kans om met verbeeldingskracht en vernuft een nieuwe bouwcultuur te ontwikkelen die beter aansluit bij de behoeften van de samenleving.

Meer dan simpelweg ruimtegebrek

In tegenstelling tot het simpele streven naar meer ruimte, pleit Alkemade voor een diepgaandere benadering van de bouwopgave. Hij benadrukt dat de milieuruimte, stikstofbeperkingen en beschikbaarheid van materialen ook cruciale aspecten zijn die in overweging moeten worden genomen bij het ontwikkelen van nieuwe bouwprojecten.

Diversiteit in woonvormen

Alkemade betoogt dat Nederland terug moet keren naar een meer diverse range van woonvormen, vergelijkbaar met die in de Middeleeuwen. Hij wijst op het belang van gemeenschapsgevoel en sociale cohesie, en pleit voor meer variatie in woningtypen om beter te voldoen aan de behoeften van een veranderende bevolkingssamenstelling.

Versterken van binnensteden

In plaats van voortdurend uit te breiden aan de randen van steden, benadrukt Alkemade de noodzaak om juist de binnensteden te versterken. Hij stelt dat het toevoegen van nieuwe woningen en het stimuleren van sociaal gebruik van openbare ruimtes kan bijdragen aan een verbetering van de levenskwaliteit in stedelijke gebieden.

Terugkeer van collectieve woonvormen

Alkemade pleit voor de terugkeer van collectieve woonvormen, zoals woonhoven, waar bewoners een gemeenschappelijke tuin delen en elkaar kennen. Hij ziet dit als een manier om sociale interactie te bevorderen en eenzaamheid tegen te gaan, met name onder ouderen.

Omgaan met vergrijzing en krimp

Tot slot benadrukt Alkemade de noodzaak om vooruit te denken en te anticiperen op de vergrijzing en de daaropvolgende krimp van de bevolking. Hij ziet dit als een fundamentele uitdaging waar de samenleving op lange termijn mee te maken zal krijgen, en pleit voor innovatieve oplossingen die zowel sociale als ruimtelijke aspecten omvatten.

Door zijn brede visie op bouwen en wonen biedt Floris Alkemade een verfrissende kijk op de toekomst van de Nederlandse architectuur, met oog voor zowel sociale als milieukundige uitdagingen.

Bron: NRC