Zelfwoonplicht nieuwbouwhuis is niet de oplossing voor de problemen op de woningmarkt

Steeds meer gemeenten kiezen voor het opleggen van de zelfwoonplicht bij de aankoop van een nieuwbouwhuis. Vooral woningen die nog enigszins betaalbaar zijn, zijn in trek bij beleggers en worden daarom maar wat vaak voor de neus van vooral starters op de woningmarkt weggekaapt. Gemeenten willen dit voorkomen door de verplichting op te leggen dat de koper van zo’n huis er zelf gaat wonen. Inmiddels hebben al zo’n 20 gemeenten deze regel ingesteld. De verwachting is dat er snel meer zullen volgen. Maar deskundigen betwijfelen of dit een oplossing is die daadwerkelijk zoden aan de dijk zet.

De verantwoordelijkheid voor de woningmarkt moet bij het Rijk liggen

Gemeenten doen hun best om het woningbeleid goed uit te voeren. Deze verantwoordelijkheid werd door het Rijk gedecentraliseerd naar de gemeenten en de provincies. Maar gemeenten stuiten vaak op problemen die hun eigen gemeente te buiten gaan, zoals bijvoorbeeld het pfas probleem Daar komt bij dat de Omgevingswet strengere eisen stelt aan geluidsnormen, zodat er op minder locaties gebouwd kan worden. Provincies willen bouwplannen ook nogal eens blokkeren omdat ze de voorkeur geven aan het behoud van groen.

De overheid moet bouwlocaties aanwijzen

Deskundigen pleiten ervoor dat het Rijk bouwlocaties aanwijst. Zeker nu er rekening moet worden gehouden met een recessie als gevolg van de coronacrisis willen bouwers duidelijkheid en zekerheid over waar ze wel en niet kunnen bouwen. Als de investeringen uitblijven zal dit verdere stagnatie op de woningmarkt tot gevolg hebben omdat er minder huizen worden gebouwd dan aanvankelijk was begroot. En dat aantal is al niet voldoende om het groeiende woningtekort op te lossen. Het opleggen van een zelfwoonplicht wekt ergernis en frustratie en is als het er op aan komt slechts een druppel op een gloeiende plaat om het tekort aan betaalbare woningen op te lossen. Een tweede maatregel kan zijn om de verhuurdersheffing af te schaffen of sterk te verlagen. Zo kunnen woningcorporaties investeren in nieuwbouw van huurwoningen voor mensen die aangewezen zijn op een sociale huurwoning of een woning met een middenhuur.

Zelfwoonplicht wellicht overbodig

Als de overheid haast maakt met het nemen van gemeente- en provincie-overstijgende maatregelen dan is een noodgreep als de zelfwoonplicht overbodig. Het versneld afschaffen van de hypotheekrenteaftrek kan hier ook een bijdrage aan leveren. Door maatregelen te treffen op Rijksniveau komt er duidelijkheid voor iedereen. Dit kan voorkomen dat de woningmarkt nog verder oververhit raakt dan nu al het geval is.

Bron: Het Financieele Dagblad