Werkt een financiële bonus altijd stimulerend?

Veel mensen denken dat een financiële bonus hét middel is om medewerkers te stimuleren. Als er een extraatje in de vorm van geld in het vooruitzicht wordt gesteld dan zal dat toch wel leiden tot een hogere productiviteit. Maar onderzoeker en gedragseconoom Dan Ariely kwam tot een andere conclusie. Er werd een proef gedaan bij het personeel van de chipfabriek van Intel in Israël. Medewerkers werden in 4 groepen verdeeld.

Drie daarvan kregen een bonus in het vooruitzicht gesteld van respectievelijk geld, een bon voor een pizza of een compliment van de baas. De vierde groep was de controlegroep, zij kregen geen extraatje. Zoals was te verwachten scoorden alle groepen die een extraatje in het vooruitzicht hadden hoger dan gemiddeld. Maar opvallend was dat de groep die geld zou krijgen lager scoorde dan de andere twee. Zelfs de controlegroep scoorde hoger.

Na een financiële bonus daalt de productiviteit

Uit de proef bleek dat de groep die een bonus in geld had gekregen, van omgerekend ongeveer 25 euro, op de eerste dag van de week, de dagen daarna flink slechter presteerde. Het had er alle schijn van dat deze groep met name het idee had dat de bonus binnen was en dat ze dus wel wat minder hard konden werken de rest van de week. De groep die alleen een compliment van de baas had gekregen bleef het meest constant presteren en eindigde na een week ongeveer op het niveau van de controlegroep. De groep die een bon voor een pizza kreeg eindigde tussen de ‘geldgroep’ en de ‘complimentengroep’. Ariely trok hieruit de conclusie dat menselijke aandacht, in de vorm van een welgemeend compliment van de leidinggevende, het meest motiverend werkt.

Extra geld leidt niet altijd tot extra prestaties

Volgens Ben Tiggelaar, die het boek Payoff van Ariely las en een voorwoord schreef voor de Nederlandse vertaling, kan uit het onderzoek van Ariely worden geconcludeerd dat een beloning in geld lang niet altijd sterk motiveert. Wel op het moment zelf, maar het effect ebt al snel weg. Het is voor werkgevers belangrijk om te erkennen dat medewerkers graag horen dat hun werk gewaardeerd wordt. Dit hoeft niet met een geldelijke beloning gepaard te gaan. De chef die zijn medewerkers met enige regelmaat complimenteert en laat weten dat hun inzet wordt gewaardeerd, oogst daarmee net zo veel of zelfs meer respect dan wanneer er met een geldbonus wordt gestrooid.

Bron: NRC Next