Elektrische bouwmachines: een wens met een hoog prijskaartje

Sommige bedrijven investeren al in elektrische machines voor de bouw. De vraag daarnaar wordt steeds groter. In steeds meer aanbestedingen is het een pre of zelfs een voorwaarde. Maar lang niet ieder bedrijf heeft voldoende kapitaal of kan dit lenen. Want de dieselmotor in een shovel of graafmachine vervangen door een elektromotor is niet goedkoop. Sinds de Raad van State het stikstofbeleid van het kabinet van tafel veegde, wordt de vraag echter alleen maar urgenter. Bouwen met veel minder stikstofuitstoot heeft de voorkeur.

Hoge kosten zijn een drempel

Vooral kleinere bedrijven hikken aan tegen de hoge kosten voor aanschaf of ombouw naar elektrische machines voor de bouw. Maar gezien de uitspraak van de Raad van State zullen steeds meer bouwprojecten schoner moeten worden uitgevoerd. Vooral in de nabijheid van Natura-2000 gebieden is geen ‘stikstofruimte’ beschikbaar. Hier kunnen dus niet of nauwelijks machines met een dieselmotor worden ingezet. Elektrische machines zijn anno 2023 gemiddeld 2 keer zo duur als machines op diesel. Voor zwaardere machines zijn de kosten vaak nog veel hoger. Dat heeft ook met innovatie te maken. Veel machines zijn nog niet elektronisch beschikbaar. Er wordt een machine gebouwd die nog niet bestaat, zegt Riek Siertsema, voorzitter van branchevereniging AFNL.

Stroomvoorziening

Een ander probleem bij het gebruik van elektrische machines in de bouw is het opladen van de accu’s. Op veel bouwplaatsen is daarvoor onvoldoende capaciteit. De stroomvoorziening is sowieso een probleem. Het netwerk in Nederland is op veel plaatsen vol. Aanvragen moeten soms een half jaar voordat de bouw start al worden gedaan. En dan is nog niet zeker of ze gehonoreerd kunnen worden. Soms kan er een batterijcontainer op de bouwplaats worden gezet om accu’s op te laden. Een andere optie is om eerst de stroomvoorziening voor de huizen of het kantoor aan te leggen. Die moet er immers sowieso komen. Hier kunnen de machines dan tijdens de bouw gebruik van maken.

Andere opties

Het vervangen van diesels door elektrische machines in de bouw is een lange termijn proces. Toch kan er ook op korte termijn worden geïnvesteerd in minder stikstofuitstoot. Zo rijden er op en om bouwplaatsen gemiddeld zo’n 250.000 lichte bestelbussen rond. Als die allemaal worden vervangen door bestelauto’s met een zuinige en schone dieselmotor scheelt dat al enorm.

Hulp van de overheid

De overheid begrijpt dat met name het MKB de aanschaf van elektrische machines niet zelf kan financieren. Daarom komt er vanaf 2023 een subsidieregeling. Kleine bedrijven krijgen daaruit 50% vergoed van de meerprijs voor een elektrische machine. Grotere bedrijven krijgen ook subsidie, maar minder. In totaal is er 60 miljoen euro subsidie beschikbaar. Daarnaast is er 30 miljoen beschikbaar voor investeringen in elektrische vrachtwagens. De kleinere bedrijven hopen wel dat de subsidie niet razendsnel wordt geclaimd door grote bedrijven. Die laatsten kunnen personeel inzetten om als eerste de aanvragen in te dienen. De subsidie voor elektrische vrachtwagens die voor 2022 beschikbaar werd gesteld was binnen een uur vergeven.

Bron: NRC