Adviesraad: overheid moet verduurzaming van bedrijventerreinen aanjagen

2 november 2023

De Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur heeft een advies uitgebracht waarin zij stelt dat de verduurzaming van bedrijventerreinen in Nederland te traag verloopt. Om dit te versnellen, adviseert de Raad de overheid om concrete doelen vast te stellen en initiatieven te faciliteren. Dit kan onder andere worden bereikt via duurzaamheidslabels, fiscale voordelen, subsidies en wetgeving die bedrijven op deze terreinen stimuleert om samen te werken aan duurzaamheidsprojecten en efficiënt grondstoffengebruik. Het advies is overhandigd aan demissionair minister Micky Adriaansens van Economische Zaken en Klimaat.

De vraag naar ruimte op bedrijventerrein bij Venlo is groter dan het aanbodAchterblijvende verduurzaming en de noodzaak voor bedrijfsleven

De Raad constateert dat Nederland tot nu toe onvoldoende aandacht heeft besteed aan de verduurzaming van bedrijventerreinen en dat de meeste bedrijven de duurzaamheidsdoelstellingen van de overheid niet halen. De Raad benadrukt dat het achterblijven in verduurzaming niet alleen de concurrentiepositie van bedrijven schaadt, maar ook hun ‘licence to operate’ in de toekomst in gevaar brengt.

Rol van bedrijventerreinen in verduurzaming

Bedrijventerreinen, waar ongeveer 30% van de totale toegevoegde waarde in Nederland wordt gegenereerd, kunnen een cruciale rol spelen in de verduurzaming. Bijvoorbeeld door zonnepanelen op bedrijfsdaken te plaatsen en de opgewekte elektriciteit via lokale energiehubs te verdelen. Onderzoek door Royal HaskoningDHV toonde aan dat hierdoor tussen de 4 en 6 megaton minder CO₂-uitstoot kan worden gerealiseerd in 2030, wat overeenkomt met 3% tot 4% van de totale Nederlandse emissies. Andere kansen voor verduurzaming zijn het delen van reststoffen, efficiënter ruimtegebruik en de aanleg van groene stroken ter bevordering van biodiversiteit.

Uitdagingen voor verduurzaming

De Raad benadrukt dat er momenteel weinig inspanningen worden geleverd voor verduurzaming op bedrijventerreinen. Dit komt door gebrek aan samenwerking tussen bedrijven en gemeenten, onduidelijke doelen, hoge kosten en administratieve obstakels.

Duurzaamheidsdoelen en verplichte samenwerking

De Raad adviseert dat de overheid toekomstbeelden moet schetsen om duurzaamheidsdoelen te stellen, die meetbare normen moeten omvatten. Deze normen kunnen worden gekoppeld aan duurzaamheidslabels, die bedrijven stimuleren om nationale duurzaamheidsdoelen te bereiken. Daarnaast pleit de Raad voor verplichte samenwerking tussen bedrijven op bedrijventerreinen voor de uitvoering van verduurzamingsmaatregelen. Het moet aantrekkelijk worden gemaakt voor bedrijven om samen te werken, en uiteindelijk verplicht worden. De Raad stelt voor een ‘Wet organisatievorming bedrijventerreinen’ in te voeren en een ‘nationaal fonds voor verduurzaming van bedrijventerreinen’ op te richten. Dit fonds kan worden samengesteld door bestaande budgetten te combineren.

Rol van de overheid

Om de verduurzaming op bedrijventerreinen te bevorderen, is een goede samenwerking nodig tussen het Rijk, provincies, gemeenten en regionale ontwikkelingsmaatschappijen. Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat moet een leidende rol spelen in dit proces. Het initiatief heeft als doel de verduurzaming van de 3.400 reguliere bedrijventerreinen in Nederland te verbeteren. Momenteel is slechts 20% van deze terreinen betrokken bij gezamenlijke initiatieven, en daarom moet er volgens de Raad actie worden ondernomen.

Bron: fd.nl