Terug naar de ambachten in de stad: Amsterdam beschermt werkplaatsen in woonwijken

2 oktober 2023

Steden worden steeds meer gevuld met woningen, waardoor de ruimte voor informele werkplaatsen afneemt. Dit gebrek aan ‘rafelranden’ belemmert niet alleen de creativiteit maar ook het behoud van karakter in woonwijken. Zowel jonge architecten als stadsbestuurders zien het belang van het behouden van ambachtelijke werkplaatsen en willen deze terugbrengen naar de wijken.

Bescherming van ambachten in AmsterdamDe huizenmarkt in Amsterdam in de zestiende eeuw

In de levendige Amsterdamse wijk De Pijp staan veertig ambachtelijke bedrijven op het punt te verdwijnen vanwege herstelwerkzaamheden aan de funderingen. Echter, de gemeente probeert deze bedrijven te behouden via een unieke procedure genaamd ‘Uitvoeringsbesluit’, waarbij ambachten verplicht zijn in bepaalde panden, ongeacht de voorkeur van de huiseigenaar.

Behoud van verscheidenheid in stadsdelen

Amsterdam staat model voor andere steden in Nederland, waar het behoud van werkplaatsen en kunstenaarsateliers in het centrum een zeldzaamheid is geworden. Deze aanpak behoudt de unieke verschillen tussen stadsdelen en voorkomt dat overal woningen voor hogere inkomens verschijnen.

Dilemma’s van behoud

Veel Nederlandse steden worstelen met het behoud van kleine werkplaatsen vanwege de groeiende behoefte aan woningen en schoolgebouwen. Dit resulteert in conflicten tussen de vraag naar woningen en het behoud van karakteristieke werkplaatsen, die soms geluidsoverlast of viezigheid met zich meebrengen.

Creatieve oplossingen in Deventer

In Deventer hebben stadsplanologen een creatieve oplossing gevonden door een nieuwe woonwijk op te leveren met een autowerkplaats. De herontwikkeling van verwaarloosde industriële gebieden is tot stand gekomen in overleg met bewoners en ondernemers, waardoor wonen en werken op harmonieuze wijze gecombineerd worden.

Utrecht in strijd met standplaatsen

Utrecht voert een strijd met standplaatshouders, zoals bloemenstallen en viskramen, die moeten wijken vanwege ruimtebeperkingen en de Europese dienstenrichtlijn. Dit illustreert de spanning tussen de behoefte aan een opgeruimde stad en de waarde van traditionele standplaatsen die generaties lang zijn gevestigd.

Paradox van stedelijke planning

Stadsonderzoekers signaleren een paradox in het streven naar een nette stad: terwijl bewoners schoonheid willen, verlangen ze ook naar spontaniteit en diversiteit. De druk van de woon- en klimaatcrisis conflicteert met de behoefte aan gevarieerde woonomgevingen en onvoorspelbaarheid.

Bron: fd.nl