Onderzoek wijst uit: als een marktpartij de grond bezit, komen er meer koopwoningen

22 december 2023

Grondbezit bepaalt woningbouw

Uit recent onderzoek van het Kadaster blijkt dat het bezit van grond aanzienlijke invloed heeft op het type woningen dat wordt gebouwd. Marktpartijen, zoals projectontwikkelaars of beleggers, en zelfs woningcorporaties, bepalen grotendeels het woningaanbod op basis van hun grondposities. Deze bevindingen roepen vragen op over de bouw van betaalbare woningen.

Invloed van grondbezit op woningtypes

Het onderzoek toont aan dat marktpartijen die grond bezitten, zoals projectontwikkelaars of beleggers, resulteren in een hoger aantal koop- of beleggingshuurwoningen. Hetzelfde geldt voor woningcorporaties, waarbij sociale huurwoningen domineren als ze grondposities hebben. Ontbreekt het corporaties aan grond, dan worden er beduidend minder sociale huurwoningen gebouwd, wat de bouw van betaalbare woningen bemoeilijkt.

Invloed van historisch grondbezit

Zelfs als een marktpartij de grond jaren geleden heeft doorverkocht, blijft de invloed op het type woningen significant. Afspraken tussen voormalige grondeigenaren en kopers beïnvloeden de uiteindelijke nieuwbouw. Het Kadaster onderzocht grondbezit sinds 2005 en analyseerde bijna 160.000 woningen.

Gevolgen voor woondeals en betaalbaarheid

Het onderzoek wijst uit dat eigendomsverhoudingen invloed hebben op de sturing van woningbouwprogramma’s. Marktpartijen met grondposities kunnen onderhandelingen bemoeilijken, vooral in woondeals tussen overheden en ontwikkelaars. De noodzaak om betaalbare woningen te bouwen, kan conflicteren met het streven naar rendement door marktpartijen.

Strategisch grondbezit en woningbouwprogramma’s

Zelfs kleine grondposities geven eigenaren aanzienlijk meer invloed op het woningbouwprogramma. In grotere nieuwbouwwijken blijkt strategisch grondbezit van ontwikkelaars het aandeel koopwoningen te verhogen. Corporaties met grotere grondposities realiseren juist een hoger aandeel sociale huurwoningen.

Impact op sociale huur en betaalbaarheid

Het onderzoek bevestigt de logische aanname dat commercieel grondbezit leidt tot meer koopwoningen. De vraag rijst of gemeenten meer aandacht moeten besteden aan grondeigendom bij het plannen van woningbouw. Het onderzoek biedt nieuwe inzichten en roept op tot een transparantere benadering van de grondmarkt voor een effectievere realisatie van woningbouwplannen.

Bron: cobouw.nl