Mark Ruttes regeringen: impact op woningmarkt met meer dure koop en minder goedkope huur

31 augustus 2023

Beleid en resultaten

De regeringsperiodes van premier Mark Rutte hebben aanzienlijke gevolgen gehad voor de woningmarkt in Nederland. Het beleid heeft geleid tot een toename van dure koopwoningen en een afname van sociale huurwoningen.

Woningmarkt hervorming

In 2013 benadrukte Mark Rutte de noodzaak om de vastzittende woningmarkt nieuw leven in te blazen. Het gebrek aan doorstroming en kansen voor starters vroegen om politieke interventie. Rutte pleitte voor helderheid over hypotheekrenteaftrek, meer beweging op de huurmarkt en een focus op kernactiviteiten voor woningcorporaties.

De Rijksoverheid wil nadrukkelijk een bijdrage leveren aan het woningtekort

Beperkte aandacht voor woningmarkt

In de eerste regeerperiode van Rutte (VVD en CDA, met PVV-gedoogsteun) kreeg de woningmarkt weinig aandacht, ondanks de al verslechterende situatie. Het ministerie van Volkshuisvesting werd al in 2010 opgeheven, en er was geen specifieke minister meer voor wonen.

Verandering in woningbouwverenigingen

Onder Ruttes tweede kabinet (VVD en PvdA) kwam er een verschuiving in de rol van woningbouwverenigingen. De nadruk lag op sociale huurwoningen, met een door het Rijk opgelegde verhuurderheffing om dure huurwoningen te verkopen. Minister Stef Blok (VVD) beperkte tevens de hypotheekrenteaftrek en voerde inkomensafhankelijke huurverhogingen in.

Invloed van beleid

Het beleid van Rutte had aanzienlijke gevolgen. Door de verhuurderheffing en nieuwe Woningwet gingen woningbouwverenigingen zich vooral richten op sociale huurwoningen. Beleggers zouden zich op middeldure huurwoningen richten, maar dit bleek niet het geval. Het gevolg was een significante afname in de woningbouwproductie van woningbouwverenigingen.

Verandering in houding

In 2019 begon Rutte, nu bezig met zijn derde kabinet (VVD, D66, CDA, en ChristenUnie), zich te realiseren dat de verhuurderheffing negatieve gevolgen had. Hij erkende dat het een crisismaatregel was geweest en dat verandering noodzakelijk was.

Impact op koopwoningen

Het bouwen van koopwoningen bloeide op dankzij de lage rente. Consumenten leenden tegen lage rentetarieven, wat bijdroeg aan een stijging in de bouw van dure huizen. Dit leidde tot een verschuiving in de woningmarkt, met een groter aandeel koopwoningen boven een half miljoen euro.

Huidige stand van zaken

De woningmarkt wordt beïnvloed door meerdere factoren, waaronder de Russische invasie van Oekraïne en stijgende energie- en materiaalkosten. Dit heeft geleid tot een uitdagendere situatie voor ontwikkelaars en bouwers. Ondanks deze uitdagingen, zet minister Hugo de Jonge de Wet Betaalbare Huur voort.

Ondanks de inspanningen van Mark Rutte’s kabinetten, is het niet gelukt om de woningmarkt volledig te herstellen. Het beleid heeft de verhouding tussen dure koopwoningen en sociale huurwoningen veranderd en heeft invloed gehad op de dynamiek van de vastgoedmarkt.

Bron: cobouw.nl