Hoe een Rotterdamse volkswijk kan verduurzamen zonder wantrouwen van de bewoners

Het verduurzamen van een volkswijk in Rotterdam kan heel wat voeten in de aarde hebben. De bewoners zijn vaak multicultureel, spreken de Nederlandse taal onvoldoende om ingewikkelde uitleg over energieplannen te begrijpen. Ook zijn deze mensen vaak helemaal niet bezig met het verduurzamen van hun huizen. Ze hebben heel andere problemen, zoals het vinden van werk, het opbouwen van een bestaan. Vaak zijn ze ook erg wantrouwend als het gaat om de woningcorporatie en het investeren in projecten die misschien ‘ooit’ iets gaan opleveren. Daarom kreeg een uitgebreide uitleg over een initiatief voor een warmtenet in combinatie met zonnepanelen op een nabijgelegen basisschool niet veel bijval.

Een alternatief plan heeft wellicht meer kans van slagen

Internationale Architectuur Biënnale Rotterdam (IABR) laat zien dat het ook anders kan. Zij kwamen met een alternatief plan dat overzichtelijker is voor de bewoners van de wijk en wat dus ook op bredere steun kan rekenen. Hierdoor kan het verduurzamen van een volkswijk als die in Rotterdam wel succesvol zijn. Weliswaar wordt de wijk met het nu gelanceerde plan niet volledig CO2 neutraal, maar de huizen kunnen wel van het gas af, wat al veel winst oplevert. Er wordt gebruik gemaakt van restwarmte van afvalverwerker AVR en ook van zonnepanelen. Maar de IABR kijkt naar meer aspecten. Kan er een sociaal netwerk komen om het milieubewustzijn te vergroten? Is het mogelijk om de wik te vergroenen en op die manier de leefbaarheid te verhogen? Al deze aspecten bij elkaar moeten leiden tot een aanpak die op instemming van de meerderheid van de bewoners kan rekenen.

Bewoners betrekken is de eerste prioriteit

IABR wil eerst starten met het betrekken van de bewoners bij de planen. Een lastige klus, dat realiseert de organisatie zich terdege. Veel vergelijkbare projecten zijn hierop al gestrand in andere gemeenten. De wijk Bospolders-Tussendijken is een wijk met ‘eilandjes’, die worden gevormd door religie en etnische afkomst. Een groot deel van de ongeveer 14.000 inwoners is laagopgeleid. Dat betekent dat het veel tijd gaat kosten om de bewoners warm te laten lopen voor het verduurzamen van hun volkswijk.

In een dergelijke wijk kan winst gemaakt worden met isolatie, maar dan nog zal er een adequaat warmtenet moeten worden aangelegd, omdat technieken die voor goed geïsoleerde nieuwbouwwoningen hier niet voldoen. Een warmtenet dat gebruik maakt van restwarmte kan een goede keuze zijn. IABR wil met het aandragen van alternatieven duidelijk maken dat er verschillende mogelijkheden zijn om wijken van het gas af te halen en te verduurzamen. Welke methode het beste past hangt af van verschillende factoren.

Bron: NRC Next