Hoe gaan huiseigenaren de verduurzaming van hun woning betalen?

Huiseigenaren moeten hun woning verduurzamen. Het energielabel moet omhoog, vindt de overheid. Maar dat heeft wel grote financiële consequenties. Veel woningeigenaren willen dolgraag een duurzaam huis, zeker met de fors gestegen energiekosten. Maar het ontbreekt hen aan financiële middelen om hun huis te isoleren of een warmtepomp te laten plaatsen. Een oplossing kan zijn om de overwaarde op de woning hiervoor in te zetten.

Gemiddeld 24.000 euro

De Nederlandsche Bank (DNB) berekende al eens dat een huizenbezitter gemiddeld 24.000 euro kwijt is om zijn woning te verduurzamen. Dat bedrag komt zeer waarschijnlijk hoger uit vanwege sterk gestegen kosten sinds 2022. Veel huiseigenaren kunnen dit soort bedragen dan ook niet opbrengen. De afspraken in het Klimaatakkoord voorzien echter in klimaat neutrale huizen vanaf 2050. Naar schatting hebben de Nederlanders gezamenlijk zo’n 1.200 miljard euro aan vermogen in de vorm van overwaarde op de eigen woning. Daarnaast staat er nog eens circa 1.500 miljard te wachten om als pensioen te worden uitgekeerd. Maar dat geld kan niet zomaar worden opgenomen om de woning te verduurzamen.

Hypotheek verhogen steeds lastiger

Het opnemen van de overwaarde in de eigen woning om te verduurzamen kan nu alleen door de hypotheek te verhogen. Dat is voor velen geen optie. De vaste maandlasten stijgen hierdoor, zeker nu de rente hoog is kan dit vaak niet. De inkomenseisen voor het afsluiten van een hypotheek zijn bovendien eind 2022 opnieuw aangescherpt. Een zogenaamde omkeerhypotheek kan dan de oplossing zijn. De huiseigenaar kan geld opnemen op basis van de overwaarde van de woning om deze te verduurzamen. De hypotheek wordt pas afgelost als de woning wordt verkocht, dus bij verhuizen of overlijden van de eigenaar. Er hoeft tot die tijd ook geen rente te worden betaald. Deze manier van geld lenen is nu alleen beschikbaar voor huiseigenaren van 60 jaar en ouder. Zij maken er overigens nauwelijks gebruik van. Uit de praktijk blijkt dat ook veel jongere huiseigenaren inmiddels over een flinke overwaarde beschikken.

De participatiehypotheek

Een variant op de omkeerhypotheek is de participatiehypotheek. Die komt neer op hetzelfde principe. De huiseigenaar neemt een deel van de overwaarde van de woning op maar lost de lening niet af tot het moment dat de woning wordt verkocht. De hypotheekverstrekker krijgt in ruil daarvoor en belang in de desbetreffende woning.  Een belangrijk verschil is dat het af te lossen bedrag niet vaststaat. Dat bedrag is afhankelijk van de woningwaarde bij verkoop. Als het huis minder waard is geworden dan hoeft er minder te worden afgelost. Is de woning in waarde gestegen dan lost de woningeigenaar meer af. Een nadeel is wel dat doorstromen naar een andere woning lastiger kan zijn. Een deel van de winst bij verkoop moet immers worden afgelost en kan niet in een nieuw huis worden geïnvesteerd.

Een rol voor de pensioenfondsen

De pensioenfondsen kunnen eveneens de mogelijkheid bieden voor zo’n participatiehypotheek. Hiermee kunnen ze eenvoudig duurzaam investeren. Daarnaast kan de overwaarde bijvoorbeeld worden ingezet om zzp’ers een pensioen te bieden als ze daar zelf niet voor hebben kunnen sparen. Maar vooral voor verduurzaming biedt het lenen bij de bank of een pensioenfonds mogelijkheden. Het is dus volgens deskundigen zaak om de participatiehypotheek zo snel mogelijk voor een brede groep toegankelijk te maken.

Bron: Het Financieele Dagblad