Energietransitie €17 mrd duurder door hoge rente

15 juni 2023

De gestegen rente heeft geleid tot een aanzienlijke stijging van de kosten van groene energieprojecten. Volgens een rapport van de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE) zal de energietransitie daardoor tot 2030 zo’n €17 mrd duurder uitvallen. De hoge rente maakt investeringen in duurzame energie minder rendabel, terwijl juist deze investeringen nodig zijn om de volatiele fossiele energieprijzen te vermijden.

Hoge rente bemoeilijkt financiering duurzame energieprojecten

Volgens Olof van der Gaag, voorzitter van de NVDE, heeft een kwart van de duurzame-energiebedrijven in Nederland al last van de hoge rente. Groene projectontwikkelaars worden harder getroffen dan ondernemers in de fossiele sector, omdat duurzame energieprojecten meer kapitaal nodig hebben. Van der Gaag benadrukt dat duurzame technologieën nog niet zo goedkoop zijn als fossiele brandstoffen. De gestegen rente heeft geleid tot hogere financieringskosten, waardoor investeringen in groene energie minder rendabel worden.

Gevolgen voor bedrijven, burgers en overheid

De hogere rentekosten hebben gevolgen voor bedrijven, burgers en de overheid. Bedrijven betalen meer voor leningen, waardoor investeringen minder aantrekkelijk worden. Dit kan resulteren in hogere prijzen voor producten, zoals bijvoorbeeld warmtepompen, die worden doorberekend aan consumenten. Bovendien leidt een hoge rente tot hogere subsidies vanuit de overheid, omdat deze subsidies gekoppeld zijn aan de kostprijs.

Oplossingen: Duurzaamheidskorting en groene taxonomie

De NVDE pleit ervoor dat de Europese Centrale Bank (ECB) duurzaamheidskortingen toepast op het rentetarief via het TLTRO-programma (Targeted Longer Term Refinancing Operation). Dit zou ervoor zorgen dat investeringen in duurzame projecten niet stilvallen. Een andere mogelijke oplossing is het hanteren van de groene taxonomie, een set regels van de Europese Unie die bepaalt wat een duurzame investering is, om te bepalen welke projecten in aanmerking komen voor kortingen.

Groen monetair beleid van de ECB

De ECB heeft al eerder maatregelen genomen om de energietransitie te bevorderen, zoals het geven van voorkeur aan investeringen in groene bedrijfsobligaties boven fossiele. Critici stellen echter dat dergelijk beleid aan politici moet worden overgelaten. Desalniettemin pleit Rens van Tilburg, directeur van een financiële denktank van de Universiteit Utrecht, ervoor dat de ECB doorgaat met het stimuleren van duurzame investeringen. Hij benadrukt dat investeringen in duurzame energie essentieel zijn voor stabiele prijzen in de toekomst.

Effecten op verschillende duurzame projecten

Niet alle duurzame projecten worden even zwaar getroffen door de hoge rente, blijkt uit het onderzoek van de NVDE en Berenschot. Investeringen in zonnepanelen en windturbines blijven over het algemeen rendabel, maar de winst neemt wel af. Zonne- en windparken kunnen nu zonder subsidie worden gerealiseerd. Grote windparken op zee hebben echter opnieuw subsidie nodig bij een rentestijging van 3% of meer. Projecten voor groen gas en energiewinning uit water worden het meest negatief beïnvloed door de hoge rente.

Bron: FD