‘Duurzaam gedrag komt eerder door prijsprikkel dan doemscenario’

29 april 2024

Het Sociaal en Cultureel Planbureau concludeert dat prijsprikkels een grotere invloed hebben op duurzaam gedrag dan toekomstscenario’s over natuurrampen. Geldprikkels blijken mensen sneller te motiveren tot verandering, terwijl bezorgdheid over het klimaat niet altijd resulteert in duurzamer gedrag.

Onderzoek naar klimaathouding en gedragKlimaatverandering slaagt alleen met een goede langetermijnplanning

Het onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau richtte zich op de klimaathouding en het gedrag van Nederlanders, waarbij herhaling van onderzoek uit 2019 plaatsvond. Hoewel meer mensen zich nu zorgen maken over klimaatverandering en het belangrijk vinden om anders te leven om dit tegen te gaan, blijkt uit het onderzoek dat persoonlijke verantwoordelijkheid en bereidheid tot gedragsverandering niet altijd hoog zijn.

Invloed van inkomen op gedrag

Een opvallende bevinding is dat hogere inkomens weliswaar meer bezorgd zijn over het klimaat, maar niet per se duurzamer gedrag vertonen. Dit wordt deels toegeschreven aan het feit dat zij zich vervuilender gedrag kunnen veroorloven, zoals grotere huizen en meer reizen. Aan de andere kant tonen mensen met een praktische opleiding en een lager inkomen vaak duurzamer gedrag, zelfs als ze de urgentie van het klimaatprobleem minder sterk onderstrepen.

Financiële prikkels als drijfveer voor gedragsverandering

Over het algemeen blijkt dat mensen vooral bereid zijn tot gedragsverandering als duurzaam gedrag goedkoper wordt. Dit kan worden bereikt door beprijzing van vervuilend gedrag of subsidiëring van duurzaam gedrag. Het onderzoek benadrukt dat deze financiële prikkels meer impact hebben dan zorgen over het klimaat of dreigingen van natuurrampen.

Rechtvaardigheid in klimaatbeleid

Hoewel financiële prikkels effectief zijn, waarschuwt het onderzoek voor het belang van rechtvaardigheid in klimaatbeleid. Als niet-duurzame keuzes een luxe worden die alleen de rijken kunnen betalen, kan dit gevoelens van onrechtvaardigheid veroorzaken en weerstand tegen klimaatmaatregelen aanwakkeren. Daarom is het cruciaal dat klimaatbeleid als rechtvaardig wordt beschouwd door de samenleving.

Bron: nrc.nl