Prefab als Canadese troef in woningcrisis

Prefab als antwoord op woningtekort en economische druk

De nieuwe Canadese premier Mark Carney wil van zijn land de wereldwijde koploper maken in het bouwen van prefabwoningen. Niet alleen om het woningtekort te lijf te gaan, maar ook als strategisch antwoord op de Amerikaanse importheffingen. Volgens Carney ligt de oplossing in modulair bouwen: snel, schaalbaar en met minder arbeidskosten. Toch blijkt de praktijk weerbarstig.

In een buitenwijk van Toronto staat bijvoorbeeld de prefabfabriek van Great Gulf, waar muren, daken en volledige appartementonderdelen van de band rollen. Of beter gezegd: zouden moeten rollen. Want de fabriek draait op halve kracht. Directeur Tad Putyra aarzelt om te investeren in automatisering zolang de marktvraag achterblijft. De prefabindustrie wil wel, maar loopt tegen structurele obstakels aan.

Overheidssteun moet prefab bouwsector aanjagen

Carney’s plan pakt groots uit: de overheid zal niet alleen opdrachtgever worden, maar ook investeren in bedrijven zoals Great Gulf. Daarmee hoopt hij schaalvoordelen te realiseren en prefab betaalbaarder te maken. Tegelijkertijd moet het banen creëren om de klappen van het Amerikaanse handelsbeleid op te vangen.

Canada heeft hierin een natuurlijke voorsprong, als producent van hout, het belangrijkste basismateriaal voor prefabwoningen. Toch is prefab ook daar nog geen dominante bouwvorm. Net als in andere landen blijft de sector hangen in potentie, ondanks dat prefabwoningen in de VS inmiddels de helft kosten van traditioneel gebouwde huizen.

De belofte van schaal, de realiteit van fragmentatie

Econoom Mike Moffatt ziet kansen: met genoeg overheidsopdrachten kan prefabbouw uitgroeien tot exportproduct. Maar tot nu toe bleken eerdere pogingen van de Canadese regering weinig succesvol. De huizenprijzen stegen met bijna 60% in de afgelopen jaren. Een gemiddeld huis kost er nu C$702.800, omgerekend zo’n €446.000.

De prefabdroom botst bovendien met de dagelijkse realiteit van wisselende gemeentelijke regels en financieringsstructuren. Bouwkredieten zijn niet afgestemd op grote fabrieksinvesteringen, en zonder structurele afname blijft het risico te groot voor veel producenten.

Prefab bouwen vraagt om andere financiering en wetgeving

Modulair bouwen vergt namelijk niet alleen andere techniek, maar ook een andere financiële aanpak. In tegenstelling tot traditionele bouw, die gefaseerd wordt gefinancierd, vraagt prefab om een forse investering vooraf. Voor banken en kredietverstrekkers is dat een stuk minder aantrekkelijk.

Daarnaast zorgen de sterk uiteenlopende bouwvoorschriften per gemeente voor een extra hindernis. Een module die in Toronto is toegestaan, kan in een nabijgelegen stad ineens niet meer voldoen aan de regels. Carney publiceerde onlangs een catalogus met standaardwoningen, maar hoe hij gemeenten zover krijgt om hun regels aan te passen, blijft onduidelijk.

Politieke strijd over de juiste bouwaanpak

De liberale aanpak van Carney staat lijnrecht tegenover het plan van zijn conservatieve rivaal Pierre Poilievre. Die wil lokale overheden pas financieel ondersteunen als ze genoeg woningen realiseren. Geen subsidie zonder actie, is het devies. Poilievre gelooft niet dat prefab de heilige graal is, en stelt dat het prijsvoordeel ervan wordt overschat.

Amy Nugent van Urbanarium ziet prefab vooral als een onderdeel van de oplossing, maar benadrukt dat er een landelijke aanpak nodig is. Zolang iedere gemeente zijn eigen regels hanteert, blijft opschalen moeilijk. Toch groeit de druk: Canadezen worstelen met torenhoge woonlasten en de economie dreigt af te koelen.

De intenties zijn er, de plannen liggen klaar – nu nog de uitvoer. Zoals Putyra het zelf treffend zegt: ‘We hebben een businesscase, nu nog een markt.’

Bron: fd.nl