Huurpauze of bouwstop? Woningcorporaties in de knel door onduidelijk beleid

Sociale huurders én verhuurders blijven achter in onzekerheid

Woningcorporaties verkeren in verwarring sinds het kabinetsbesluit om sociale huren tijdelijk te bevriezen. Huurders kregen nog voor 1 mei, zoals verplicht, een brief met de aankondiging van de jaarlijkse huurstijging. Maar de stijging gaat voorlopig niet door. Tijdens de onderhandelingen over de Voorjaarsnota besloten de coalitiepartijen – PVV, VVD, NSC en BBB – onverwacht tot een huurpauze voor dit en komend jaar.

Een helder uitvoeringsplan ontbreekt echter nog. Zelfs minister Mona Keijzer kon in een recent woondebat geen uitsluitsel geven over de reikwijdte van de maatregel. Geldt de bevriezing alleen voor corporatiewoningen, of ook voor de 400.000 sociale huurders bij particuliere verhuurders? De onzekerheid werkt door tot op de werkvloer van woningcorporaties én bij de bewoners die nu geen idee hebben waar ze aan toe zijn.

Gevolgen voor woningbouw zijn nu al zichtbaar

De timing en onduidelijkheid van het besluit zorgt voor grote zorgen bij woningcorporaties. Volgens hen brengt de huurbevriezing de investeringscapaciteit ernstig in gevaar. Het kabinet heeft weliswaar een compensatie van 1,1 miljard euro aangekondigd, maar ook die regeling is nog vaag en volgens de sector volstrekt ontoereikend.

Minister Keijzer gaf toe dat zij zelf niet aan tafel zat bij de onderhandelingen over de Voorjaarsnota, maar zal nu wel de schade moeten beperken. Haar eigen oordeel is weinig hoopgevend: ze noemde de compensatie “zeer beperkt”. Kamerlid Merlien Welzijn van NSC uitte zich kritisch via LinkedIn: “Huurbevriezing is bouwbevriezing.”

Corporaties rekenen met verlies van duizenden woningen

Wat zijn de concrete gevolgen? Volgens berekeningen van koepelorganisatie Aedes verliezen woningcorporaties tot 2035 zo’n 49 miljard euro aan investeringsruimte. Die forse daling is het gevolg van gemiste huurinkomsten, die pas vanaf 2027 worden gevoeld, maar nu al nieuwe leningen onmogelijk maken.

Financieel expert Johan Conijn stelt dat er “helemaal niets” klopt van de suggestie dat corporaties nog tientallen miljarden op de plank hebben liggen. Nieuwe projecten kunnen vrijwel alleen met geleend geld worden gerealiseerd. En als de inkomsten onder druk staan, mag er simpelweg niet meer worden geleend. De rem zit er dus meteen op.

Lokale bouwplannen vallen massaal in het water

Dat de impact van het kabinetsbeleid direct voelbaar is, blijkt uit concrete voorbeelden. In regio Haaglanden verwacht de koepel SVH nog maar de helft van de geplande woningen te kunnen realiseren. In plaats van vijftienduizend, worden het er nu nog maar zeven- tot achtduizend.

DeltaWonen, actief in West-Overijssel, meldt een vergelijkbare halvering. Van de geplande 8.000 woningen blijven er waarschijnlijk maar 4.000 over. De reacties uit de sector spreken boekdelen: “Het nieuws viel bij ons in als een bom”, aldus SVH-voorzitter Zakaria El Khetabi.

Huurders blijven met vragen zitten

Niet alleen aan de kant van de corporaties heerst onzekerheid. De Woonbond gaf aan donderdag overspoeld te zijn met vragen van huurders. Terecht, want veel van hen ontvingen al officiële communicatie over huurstijgingen, die nu opeens niet meer doorgaan.

Martijn Sweitser van DeltaWonen zegt het treffend: “Huurders snappen niet waar ze aan toe zijn, en wij kunnen hen ook geen uitsluitsel bieden.” Ondertussen werkt minister Keijzer naar eigen zeggen “heel gemotiveerd” aan duidelijkheid. Maar voor wie bouwt of woont, voelt het voorlopig vooral als stilstand.

Bron: nrc.nl