Wooncomplex Kraaijbeek in de etalage: strijd om behoud van antroposofische gemeenschap

Van idyllisch woonoord naar vastgoedobject

Wat ooit begon als een antroposofisch toevluchtsoord voor ouderen, dreigt nu te eindigen als een ordinaire vastgoeddeal. Zorginstelling Warande heeft aangekondigd het geliefde wooncomplex Kraaijbeek in Driebergen-Rijsenburg in de verkoop te zetten. De bewoners, die hun gemeenschap jarenlang zelf hebben opgebouwd en onderhouden, vrezen het einde van hun manier van samenleven.

De geschiedenis van Kraaijbeek begon met de inzet van bewoners zelf, geïnspireerd door het gedachtegoed van Rudolf Steiner. Wat volgde was decennia van saamhorigheid, gezamenlijke activiteiten en zorg voor elkaar. Maar met de geplande verkoop komt daar mogelijk abrupt een einde aan.

Hoe Warande eigenaar werd van Kraaijbeek

De huidige situatie heeft zijn oorsprong in een fusieproces dat begon in 2013. Stichting Antroz, tot dan toe verantwoordelijk voor Kraaijbeek, kon de zorg voor haar andere locaties niet langer garanderen en droeg het beheer over aan Warande. Daarmee werd Warande in 2015 ook het enige bestuurslid van Stichting Kraaijbeek.

Hoewel in eerste instantie werd beloofd dat het complex behouden zou blijven, ontstond intern bij Warande al snel discussie over de toekomstige bestemming van het vastgoed. Wat volgde was een juridische strijd, waarbij Warande onder meer een ontbindingsprocedure startte om volledige zeggenschap over het woonoord te verkrijgen. Daarbij werd de slechte bouwkundige staat van het pand als argument gebruikt.

Leegstand en bewonersprotest als gevolg van verkoopplannen

Een sterfhuisconstructie, leegstand en juridische procedures: de bewoners kregen het allemaal voor hun kiezen. Warande wilde appartementen die leegkwamen niet opnieuw verhuren, wat leidde tot tientallen lege woningen. Pas na ingrijpen van de gemeente Utrechtse Heuvelrug kwam daar weer verandering in.

Ondertussen groeide het protest onder bewoners. Met creatieve acties, spandoeken en juridische stappen proberen zij al jaren de verkoop te voorkomen. Zij vrezen dat een nieuwe eigenaar de woningen zal opsplitsen of verkopen tegen commerciële prijzen, zonder oog voor de sociale huur en de antroposofische identiteit van Kraaijbeek.

Nieuwbouwplannen en spanningen binnen de gemeenschap

De situatie leidde ook tot interne verdeeldheid onder de bewoners. Waar de een fel strijdt voor behoud van de huidige situatie, zien anderen juist kansen in de voorgestelde nieuwbouw. Warande wil op het terrein 79 sociale huurappartementen en 45 middenhuurwoningen realiseren. Volgens tegenstanders zouden kwetsbare ouderen hiermee uit hun vertrouwde omgeving worden geduwd.

De bewoners stellen dat Warande hun gemeenschap heeft gemanipuleerd en doelbewust heeft gestuurd op een fusie zonder voldoende inspraak. Volgens hen was het hele renovatievraagstuk kunstmatig opgeblazen om juridisch draagvlak voor de verkoop te creëren.

Warande erkent juridische winst, maar weerspreekt opzet

Warande ontkent de beschuldigingen van misleiding. De zorginstelling wijst op noodzakelijke aanpassingen aan het complex en stelt dat renovatie of nieuwbouw onvermijdelijk is om toekomstige woonkwaliteit en toegankelijkheid te garanderen. Bestuurder Dirk Boomstra erkent wel dat Warande juridisch gezien Kraaijbeek ‘om niet’ in handen heeft gekregen en dat de opbrengst van de verkoop straks vrij besteedbaar zal zijn.

Wat er met de opbrengst gebeurt en wie de nieuwe eigenaar wordt, blijft voorlopig onduidelijk. Wel is zeker dat de bewoners van Kraaijbeek hun strijd voorlopig nog niet zullen opgeven.

Bron: nrc.nl