Woningmarkt snakt naar stabiel beleid, geen zwabberkoers

Verkiezingen bieden kans op een nieuwe koers

Met de verkiezingen achter de rug en een nieuw kabinet in aantocht, komt ook de woningmarkt weer hoog op de politieke agenda. Terecht, want woningnood, lange wachttijden, torenhoge prijzen en stijgende ongelijkheid maken het voor veel huishoudens lastig om een passende woning te vinden.

Toch is het niet de hoeveelheid aandacht, maar juist de onvoorspelbaarheid van het beleid die de markt parten speelt. Hoogleraren Marcel Canoy, Arjen Siegmann en Jan Rouwendal pleiten daarom voor een radicale verandering: minder beleidsdrift, meer consistentie.

Veel beleid, weinig resultaat

Wie de afgelopen decennia de woningmarkt volgde, zag het beleid alle kanten opschieten. Eerst lag de focus op het stimuleren van koop, daarna juist weer op huur. De ene maatregel werd ingevoerd, nog voor de vorige goed en wel was geëvalueerd.

Volgens de auteurs is die voortdurende koerswijziging funest voor woningcorporaties, investeerders én woningzoekenden. Stabiliteit, duidelijkheid en langetermijnvisie ontbreken. En dat terwijl de bouw stagneert en de markt in verwarring verkeert.

Woningcorporaties moeten hun rol weer kunnen pakken

Corporaties zijn jarenlang beknot, met onder meer de verhuurderheffing als rem op investeringskracht. Nu het nieuwe kabinet aan zet is, moet het hen weer de ruimte geven om te bouwen, te verduurzamen en hun rol in de wijk waar te maken.

Die ruimte is er alleen als het kabinet duidelijke keuzes maakt over doelgroepen en grenzen stelt aan wie in aanmerking komt voor een sociale huurwoning. Niet te ruim, om verstoring te voorkomen, maar ook niet zo krap dat net-niet-huurders tussen wal en schip vallen.

Meer woningbouw in stedelijke gebieden noodzakelijk

De druk in de grote steden is het hoogst, zeker voor jonge mensen met een modaal inkomen die tussen koop en sociale huur in vallen. Het bouwen van compacte appartementen in aantrekkelijke, goed bereikbare wijken is volgens de economen essentieel.

Daarnaast moet beter gebruik worden gemaakt van de bestaande voorraad. Leegstaande kantoren en kerken bieden kansen voor transformatie. Ook het versoepelen van regels voor woningsplitsing kan snel extra woningen opleveren, zonder dat er nieuw gebouwd hoeft te worden.

Een eerlijke verdeling tussen generaties

De ongelijkheid tussen jong en oud is door de huizenmarkt verder vergroot. Terwijl oudere generaties flink hebben geprofiteerd van waardestijgingen, blijven veel jongeren buitenspel staan.

Volgens de auteurs is het tijd om het taboe te doorbreken op erfbelasting en winstbelastingen bij verkoop van woningen. Niet uit rancune, maar om de balans te herstellen – met oog voor solidariteit tussen generaties.

Rust in het beleid brengt vertrouwen terug

De rode draad in het advies is helder: doe minder, maar doe het goed. De sector heeft behoefte aan voorspelbaarheid en duidelijke spelregels. Alleen dan kunnen woningcorporaties, ontwikkelaars en investeerders langetermijnbeslissingen nemen.

Een voorbeeld: over de Wet betaalbare huur lopen de meningen uiteen, maar zélfs een minder geliefde wet is beter dan een voortdurende stroom van wijzigingen. Juist rust in regelgeving geeft ruimte aan ontwikkeling, planning en uitvoering.

Bron: fd.nl