Meer woningen te koop, maar betaalbaar is het niet

Koopwoningaanbod stijgt, maar blijft buiten bereik

Wie de afgelopen maanden door een gemiddelde straat liep, kreeg een flashback naar de jaren voor de woningmarktgekte: ‘Te koop’-borden sierden weer volop de gevels. Met 52.000 nieuwe verkooppanden in het tweede kwartaal is het aanbod sinds 2008 niet zo hoog geweest.

Toch is het voor veel woningzoekers te vroeg om de vlag uit te hangen. Volgens cijfers van makelaarsvereniging NVM kostte minder dan een derde van die woningen minder dan vier ton. En daarmee blijft betaalbaarheid de centrale uitdaging op de woningmarkt.

Woonproblemen raken ook de publieke sector

Voor wie het woningdossier volgt, zijn de usual suspects bekend: onderwijzers, zorgmedewerkers, politieagenten – beroepen waarvoor middeninkomens nodig zijn. Toch zijn juist deze groepen vaak kansloos op de koopmarkt, zeker in steden als Amsterdam, Rotterdam of Utrecht.

Een woning van €405.000 – de grens voor betaalbare koop – is voor een alleenstaande starter onhaalbaar zonder een bruto jaarinkomen van ruim €81.000. Voor een stel is dat samen €84.000. En dan gaan we er nog van uit dat het energielabel klopt en er geen grote verbouwing nodig is.

Beleggers verlaten huurmarkt, koopaanbod stijgt

Een opvallende bron van het extra koopaanbod komt uit onverwachte hoek: particuliere beleggers die hun huurwoningen van de hand doen. Door strengere wetgeving en hogere belastingen krimpt hun rendement, waardoor vooral in steden als Amsterdam, Rotterdam en Den Haag veel huurappartementen in de verkoop gaan.

Goed nieuws voor sommige starters, maar volgens de NVM leidt het op de huurmarkt tot een “ramp”. Studenten en mensen met middeninkomens die net buiten de sociale huur vallen, vissen steeds vaker achter het net.

Relatief meer kansen in steden als Schiedam en Zaandam

Wie bereid is zijn horizon iets te verbreden, ziet kansen in gemeenten als Schiedam, Vlaardingen of Zaanstad. Hier worden nog relatief veel woningen tot vier ton aangeboden. In Schiedam alleen al 26, in Zaanstad 19.

Makelaars zien een toename van bezichtigingen, vooral door mensen uit omliggende steden die hun woonwensen in eigen stad niet kunnen realiseren. Volgens makelaar Van Ooijen Knook is juist de variatie in aanbod – van monumentaal tot modern – een troef van Schiedam.

De valkuil van de ogenschijnlijk lage vraagprijs

Toch waarschuwen makelaars dat de vraagprijs op Funda niet het hele verhaal vertelt. In Zaandam, bijvoorbeeld, zijn veel woningen die onder de vier ton vallen óf op erfpachtgrond gebouwd, óf kampen met funderingsproblemen.

Tel daar de aangescherpte financieringsregels bij op – zoals het verbod om meer te lenen dan de taxatiewaarde – en het plaatje wordt duidelijk: een laag geprijsd huis betekent lang niet altijd een betaalbare woonoplossing.

Starters zoeken creatief naar ruimte

In en rond Rotterdam zoeken kopers creatieve alternatieven. Zo vond bouwkundige René Sondermeijer, na drie jaar zoeken, uiteindelijk zijn nieuwe woning in Schiedam. Zijn budget van 2,5 ton was onvoldoende voor een woning in een rustige Rotterdamse wijk, maar net genoeg voor een goed onderhouden benedenwoning met tuin in een aangrenzende stad.

Een kwestie van timing én acceptatie, zegt hij. Soms moet je genoegen nemen met minder ‘gelikt’, maar krijg je daar wél woonruimte voor terug.

Overwaarde als springplank voor volgende stap

Anderen maken gebruik van de opgebouwde overwaarde. Zo verkoopt Jessie de Jong haar appartement in Utrecht met aanzienlijke winst. Die overwaarde gebruikt ze als springplank naar een gezinswoning net buiten de stad. “Zonder die waardestijging had ik deze stap nooit kunnen maken,” vertelt ze. Toch beseft ze dat haar situatie eerder uitzondering dan regel is: “Als starter had ik dit nu niet meer gered.”

Conclusie: meer keus, maar niet voor iedereen

Hoewel het woningaanbod groeit, blijven betaalbare koopwoningen voor een grote groep Nederlanders buiten bereik. Vooral voor starters en mensen met een modaal inkomen is het zoeken naar een speld in een hooiberg. De lichte stijging in het aantal beschikbare woningen biedt hoop, maar geen garantie op een passende en betaalbare woning.

Wie écht wil kopen, moet vaak concessies doen: aan locatie, aan woningtype of aan staat van onderhoud. En soms betekent dat simpelweg: verder kijken dan je eerste voorkeur.

Bron: fd.nl