Kabinet overweegt bedenktijd bij aankoop speculatieve grond

Nieuwe regels in de maak voor particuliere grondaankopen

Het kabinet onderzoekt of particuliere kopers van grond straks net als bij een woning drie dagen bedenktijd moeten krijgen. Die extra bescherming moet consumenten behoeden voor overhaaste beslissingen bij het kopen van grond, zegt demissionair minister van Wonen Mona Keijzer.

De aanleiding is onder andere een recent onderzoek van het FD, dat misstanden in de speculatieve grondhandel aan het licht bracht. Vooral handelaren die landbouwgrond splitsen in kleine kavels en deze met winst doorverkopen, worden kritisch gevolgd.

Misleidende verkooppraktijken onder de loep

Volgens Keijzer is er sprake van een ‘oneerlijke handelspraktijk’ wanneer kopers onder druk worden gezet, informatie wordt achtergehouden of er ten onrechte hoop wordt gewekt dat de grond op korte termijn in waarde zal stijgen door mogelijke woningbouw.

Hoewel dit soort handel niet per se illegaal is, roept het wel vragen op over transparantie en eerlijkheid. Vooral wanneer particulieren worden verleid om grond te kopen met het vooruitzicht op snelle waardestijgingen, terwijl die helemaal niet realistisch zijn.

Speculatieve grondhandel minder omvangrijk dan gedacht

Het Kadaster stelt dat het aantal speculatieve transacties inmiddels is gedaald. De meeste splitsingen van onbebouwde percelen vinden plaats voor legitieme ruimtelijke ontwikkelingen.

Het fysieke effect van deze handel blijft bovendien beperkt: de functie van de grond verandert meestal niet en het leidt nauwelijks tot belemmeringen op locatie. Wel ontstaat er versnippering in eigendom, waardoor ontwikkelaars lastiger kunnen opereren.

Overheden hebben al middelen tegen versnippering

Minister Keijzer wijst erop dat gemeenten al bestaande instrumenten hebben om op te treden tegen ongewenste eigendomsstructuren, zoals het instellen van een voorkeursrecht of – in het uiterste geval – onteigening.

Bij verkavelde percelen moeten gemeenten mogelijk vaker hun toevlucht nemen tot deze maatregelen, omdat het draagvlak onder eigenaren voor ontwikkeling niet vanzelfsprekend is.

Beleidsaanpassing of bewustwording?

De terugloop in speculatieve grondtransacties lijkt vooral te danken aan media-aandacht en toegenomen risicobewustzijn bij het publiek.

Keijzer is daarom terughoudend met verregaande maatregelen zoals een splitsingsverbod. Die kunnen immers het grondverkeer verstoren, bouwprojecten vertragen en raken bovendien aan het eigendomsrecht.

Wat wel op tafel ligt, is een wettelijke bedenktijd van drie dagen voor kopers van grond. Dit vraagt echter om juridisch onderzoek naar de gevolgen voor consumenten en andere betrokkenen.

Daarnaast wil Keijzer dat toezichthouders ACM en AFM actiever optreden tegen dubieuze aanbieders en dat het Kadaster jaarlijks de ontwikkelingen in het aantal grondtransacties in kaart brengt.

Ook ziet zij een taak voor het Rijk om het bewustzijn bij burgers te vergroten over de risico’s van investeren in percelen landbouw- of natuurgrond zonder ontwikkelperspectief.

Bron: fd.nl