Hypotheekrenteaftrek opnieuw onder vuur

Belastingvoordeel jaagt woningprijzen juist op

De hypotheekrenteaftrek is al jaren onderwerp van discussie en staat opnieuw ter discussie nu de wooncrisis aanhoudt. Volgens ING-economen Marieke Blom en Sander Burgers zorgt dit belastingvoordeel juist voor een scheve woningmarkt. De aftrek stimuleert de vraag, drijft de huizenprijzen op en zorgt ervoor dat belastinggeld wordt ingezet om schaarste te versterken in plaats van op te lossen.

Ze pleiten voor een stapsgewijze afbouw, om te voorkomen dat de woningprijzen ineens kelderen – wat ook de bouwsector zou kunnen raken. Het idee is dat een minder gesubsidieerde woningmarkt op de lange termijn gezonder en minder scheef wordt, zowel economisch als maatschappelijk.

Ruimtelijke ordening als sleutel tot woningaanbod

Madeline Buijs van Colliers benadrukt dat het afbouwen van de hypotheekrenteaftrek weliswaar helpt om de ongelijkheid tussen huur en koop te verkleinen, maar dat het de wooncrisis niet fundamenteel oplost. De echte knelpunten zitten aan de aanbodkant.

Door rigide ruimtelijke ordening en trage procedures komt woningbouw lastig op gang. De prijselasticiteit – de mate waarin het aanbod reageert op prijsveranderingen – is in Nederland een van de laagste van Europa. Als de woningprijzen stijgen, betekent dat hier dus niet automatisch meer woningen. Dat vraagt om ingrijpen in de ruimtelijke ordening en versnelling van bouwprocessen, meer dan fiscale ingrepen.

Gelijkere belasting tussen huur en koop

Jasper H. van Dijk van het Instituut voor Publieke Economie ziet het anders: hij noemt het schrappen van de hypotheekrenteaftrek juist een manier om de scheve verhouding tussen huurders en kopers recht te trekken. Huurders bouwen geen vermogen op, terwijl kopers worden beloond met belastingvoordeel en waardeontwikkeling.

Toch erkent hij dat het afschaffen van de aftrek niet zonder nadelen is, vooral voor jonge kopers die recent een hypotheek afsloten. Daarom stelt hij voor het eigenwoningforfait te verhogen als alternatief: zo betalen álle huiseigenaren proportioneel mee, zonder starters extra te belasten. Op die manier zou huren ook weer aantrekkelijker kunnen worden, en groeit de huursector mee met de behoefte.

Gevolgen voor starters op de woningmarkt

Cindy Kremer van Vereniging Eigen Huis maakt zich vooral zorgen over de impact op starters. Juist zij hebben het nu al moeilijk, en het verdwijnen van de hypotheekrenteaftrek zou hun maandlasten fors verhogen. Dat kan volgens haar zorgen voor nóg minder toegankelijkheid, meer financiële onzekerheid en een verdere stilstand op de woningmarkt.

Ze benadrukt dat het woningtekort de kern van het probleem is, en dat fiscale maatregelen daaraan niets veranderen. Zonder voldoende nieuwbouw blijft de vraag groter dan het aanbod, en zullen de prijzen hoog blijven – met of zonder belastingvoordelen.

Bron: nrc.nl