Gemeenten krijgen meer mogelijkheden om woningen aan speciale groepen toe te wijzen

Minister Hugo de Jonge van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening wil de Huisvestingswet aanpassen vanaf 2023. De wijziging houdt vooral in dat gemeenten meer mogelijkheden krijgen om woningen toe te laten wijzen aan ‘eigen’ inwoners. Het gaat dan om sociale huurwoningen en koopwoningen met een prijs tot aan de grens voor Nationale Hypotheekgarantie (NHG). Het gaat hierbij bijvoorbeeld om senioren die vanuit hun eengezinswoning willen verhuizen naar een appartement. Ook jonge gezinnen die juist behoefte hebben aan meer ruimte vallen hier onder.

Verdere bevoegdheden voor gemeenten

Eerder werd de Huisvestingswet (oorspronkelijk vastgesteld in 2014) aan aangepast in die zint dat gemeenten 50% van de woningen aan doelgroepen mochten toewijzen, waarvan de helft aan eigen inwoners. De rest kon dan gaan naar mensen met een economische binding of andere voorrangsgroepen. Nu wil de minister die laatste beperking schrappen. Zo krijgen gemeenten dus de vrijheid voor 50% van het woningaanbod dat onder deze regel valt. Afhankelijk van hoe snel de Tweede Kamer en daarna de Eerste Kamer instemmen met de wetswijziging, kan deze ingaan per 1 januari 2023 of 1 juni 2023.

Gemeenten willen al langer wetswijziging

Driekwart van de gemeenten in Nederland maakt nu al gebruik van de mogelijkheden die er zijn om woningen te laten toewijzen aan ‘eigen’ inwoners. Een meerderheid van 67% van de woningzoekenden geeft aan graag in de eigen gemeente of directe omgeving te willen wonen. Minister De Jonge schrijft in de toelichting op de wetswijziging dat dit belangrijk is voor de leefbaarheid en vitaliteit van dorpen en steden. Op basis van de wijziging van de Huisvestingswet in 2023 mogen gemeenten voorrang verlenen op basis van economische, lokale of maatschappelijke belangen. Als iemand al in de gemeente woont telt het lokale aspect. Economische binding is er als de woningzoeker in de gemeente werkt. Maatschappelijke voorrang kan worden gegeven aan een mantelzorger. Ook kan er voorrang worden gegeven aan iemand die wil terugkeren naar de gemeente waar hij jaren heeft gewoond.

Cruciale beroepen

Gemeenten mogen voorrang geven aan mensen met cruciale beroepen. Welke beroepen als cruciaal worden gezien mag de gemeente zelf bepalen. Critici geven aan dat de wetswijziging kan betekenen dat mensen die niet onder een voorrangsregeling vallen, nu nog moeilijker aan een huis kunnen komen. Vooral als de gemeente inderdaad besluit om de volledige 50% van het woningaanbod voor eigen inwoners te bestemmen. Hoe de gemeenten uiteindelijk hun nieuwe bevoegdheden gaan invullen moet worden vastgelegd in een lokale huisvestingsverordening. Daarover kan pas worden nagedacht zodra de wet is aangenomen en de strekking daarvan dus definitief bekend is. Grote gemeenten zoals Utrecht en Groningen geven aan in gesprek te gaan met omliggende plaatsen om het beleid af te stemmen.

Bron: NRC