Parijs wordt voorbeeldstad in strijd tegen hittegolven

Hitte als nieuwe norm in Europese steden

In de hete zomers die steeds normaler worden, verandert het leven in Europese steden zichtbaar. Waar in Zürich mensen zich na werktijd in de rivier de Limmat laten meevoeren, zoeken Parijzenaars verkoeling in het Canal Saint-Martin. De klimaatverandering drukt zijn stempel op het stedelijk leven, en Parijs loopt voorop in het zoeken naar creatieve en structurele oplossingen voor de toenemende hitte.

Steden worden letterlijk de ‘ground zero’ van hittegolven. En dat vraagt om meer dan alleen een handwaaier of airco. In Parijs – een stad met opvallend weinig bomen en parken – wordt de roep om verkoeling beantwoord met ambitieus beleid én verrassende transformaties.

Een stadsbos op het stadhuisplein

Een van de meest in het oog springende projecten is het creëren van groene zones op plekken waar eerst alleen beton en asfalt lagen. Voor het Parijse stadhuis verrijst nu een heus stadsbos. Ooit een kale, hete vlakte van steen, straks een verkoelend gebied met honderden bomen.

Ook elders in de stad wordt het asfalt ingeruild voor beplanting. De Rue Charles Moureau is inmiddels volledig autovrij en overal duiken kleine groene pleinen op, soms op voormalige parkeerplaatsen, zoals bij metrostation Sentier. De aanpak is helder: minder ruimte voor auto’s, meer voor schaduw en frisse lucht.

Terug naar de Seine

Een symbolisch moment vond plaats op 6 juli, toen burgemeester Anne Hidalgo de Seine officieel weer openstelde om in te zwemmen – voor het eerst in een eeuw. Geen loze belofte: de rivier is daadwerkelijk schoon genoeg. De stad geeft hiermee niet alleen een signaal af over leefkwaliteit, maar ook over durf en visie.

Parijs zet niet alles op groene zones. Ook het vervangen van warmte absorberend asfalt door lichtgekleurde, reflecterende stenen draagt bij aan het bestrijden van hittestress. Waar tot voor kort een zinderend kruispunt lag, staat nu een aangenaam plein met beplanting, dat ook visueel het straatbeeld flink opfrist.

Fietsen, wandelen en op het terras

Parijs is daarnaast in rap tempo veranderd in een stad waar de auto terrein verliest aan de fietser en voetganger. Sinds 2015 is het aandeel autoritten gedaald van 12% naar slechts 4%. Tegelijkertijd is het fietsgebruik gestegen van 2% naar 12%. Die snelle omslag is te danken aan de aanleg van talloze fietspaden en het autoluw maken van belangrijke straten.

Tijdens de coronapandemie zette de stad de eerste stappen met tijdelijke terrassen en fietsinfrastructuur. Inmiddels zijn die maatregelen permanent geworden. De openbare ruimte is herschikt, met meer aandacht voor verkoeling, gebruiksgemak én leefkwaliteit.

De hitte zit tussen de muren

Toch kent ook Parijs zijn grenzen. Veel woningen – met name de karakteristieke appartementen uit de 19e eeuw – zijn nauwelijks bestand tegen extreme hitte. Structurele aanpassingen zijn lastig en kostbaar. Dat is een probleem, want verkoeling is geen luxe meer, maar noodzaak.

Politieke verdeeldheid over klimaatmaatregelen helpt daar niet bij. Terwijl extreemrechtse partijen pleiten voor verplichte airco’s, wijzen experts erop dat de focus moet liggen op bronaanpak én adaptatie. Hitte is immers niet alleen een zomerse ergernis, maar een bedreiging voor de volksgezondheid én de infrastructuur.

Elke tiende graad telt

De Canadese klimaatactivist David Suzuki stelt dat het wellicht al te laat is om de klimaatcrisis volledig af te wenden. Maar juist daarom is het belangrijk dat steden zoals Parijs zich blijven aanpassen. Elke maatregel – hoe klein ook – helpt om de temperatuur dragelijk te houden. Zwemvijvers, stadsbossen, fietspaden en schaduwplekken zijn meer dan cosmetica: ze maken het verschil voor de leefbaarheid van morgen.

Bron: fd.nl