Betaalbare koopwoningen als verplicht nummer in nieuwbouw?

VVD en NSC willen 25 procent betaalbare koop in elke wijk

In de aanloop naar de stemming over de Wet versterking regie volkshuisvesting verrasten VVD en NSC met een opvallend amendement. Zij willen dat minimaal 25 procent van elk nieuwbouwplan voortaan uit betaalbare koopwoningen bestaat – met prijzen tussen de €250.000 en €405.000. Daarmee zou een nieuw segment expliciet worden opgenomen in het rijksbeleid voor woningbouw.

De partijen willen zo een antwoord bieden op de groeiende vraag naar betaalbare koop. Volgens VVD-Kamerlid Peter de Groot is er in het woningbeleid tot nu toe vooral gefocust op sociale huur en middeldure huur, terwijl veel mensen liever een betaalbaar huis willen kopen. Hij benadrukt dat het aandeel sociale huur onaangetast blijft; de nieuwe norm zou vooral ten koste gaan van de middeldure huursector.

Bijval van ontwikkelaars, zorgen bij gemeenten

De markt reageert verdeeld. Ontwikkelaarsvereniging Neprom ziet het voorstel als een welkome tegenzet tegen gemeenten die – zoals in Amsterdam, Utrecht en Eindhoven – volgens hen te veel nadruk leggen op betaalbare huur.

Maar gemeenten zelf denken daar anders over. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) ziet niets in het landelijke opleggen van zulke quota. Zij vrezen verlies van lokale beleidsruimte en een complexer bouwprogramma. In Utrecht noemen ze het plan ronduit riskant. Zonder garanties op blijvend betaalbaar aanbod kunnen koopwoningen immers snel weer uit het betaalbare segment verdwijnen.

Betaalbare koop als rem op nieuwbouw?

In steden waar de woningdruk het hoogst is, klinkt vooral scepsis. Amsterdam wijst erop dat deze maatregel eerder kan leiden tot vertraging in plaats van versnelling. Meer regels betekent kleinere woningen, hogere kosten en langer wachten op vergunningen, waarschuwt Marjolijn van Goethem, die namens twee wethouders sprak.

Ook Aedes, de koepel van woningcorporaties, is kritisch. Zij wijzen op de toenemende complexiteit van nieuwbouwprogrammering. Te veel segmenten naast elkaar maakt plannen moeilijker uitvoerbaar. Volgens Aedes gaat dit voorstel ten koste van de helderheid én van de snelheid.

Politieke steun nog onzeker

Hoewel ontwikkelaars positief zijn, ontbreekt het voorstel nog aan brede politieke steun. Minister Keijzer raadt het amendement zelfs af. Volgens haar werkt het in de praktijk eerder vertragend dan versnellend, en staat het haaks op haar eigen inzet voor snellere woningbouw.

Wel voeren sommige gemeenten zoals Amsterdam al pilots uit met betaalbare koop, gericht op beroepsgroepen met een tekort. Die experimenten worden lokaal gewaardeerd, mits de betaalbaarheid langdurig geborgd kan worden. Maar een landelijke verplichting van 25 procent? Dat voelt voor veel partijen als een te grof instrument voor een probleem dat regionaal verschilt.

Bron: cobouw.nl