Enthousiasme over volkshuisvestingswet, maar zorgen om overleg en vertraging

Meer regie over woningbouw in Nederland

De Tweede Kamer toont zich opvallend positief over de nieuwe volkshuisvestingswet die meer overheidsregie op de woningbouw moet brengen. Demissionair minister Mona Keijzer spreekt van een wet die duidelijk maakt waar, hoeveel en voor wie er gebouwd moet worden. Kamerleden noemen het voorstel zelfs een terugkeer naar de ‘hoogtijdagen van de volkshuisvesting’.

Het doel is helder: jaarlijks 100.000 woningen realiseren, waarvan 30 procent sociale huur en tweederde betaalbaar. De minister krijgt meer slagkracht om in te grijpen bij regionale conflicten en om bouwlocaties aan te wijzen wanneer gemeenten en provincies er samen niet uitkomen.

Vrees voor bestuurlijke drukte en overlegcircus

Toch is het enthousiasme niet zonder kanttekeningen. Kamerleden vrezen dat de wet, bedoeld om de woningbouw te versnellen, juist kan leiden tot extra overleg en vertraging. Vooral de versoepeling van de 30-procentsnorm voor sociale huur baart zorgen. Gemeenten met al veel sociale huurwoningen mogen straks afwijken van deze verplichting, mits ze dit goed onderbouwen en daarover afstemmen met buurgemeenten en de provincie.

Critici spreken van een dreigend ‘overlegcircus’. Kamerlid Pieter Grinwis van de ChristenUnie waarschuwt voor ‘Poolse landdagen op de provinciehuizen’, waarin gemeenten elkaar in de weg zitten. Ook GroenLinks-PvdA en D66 zien het risico van eindeloze discussies waardoor de bouwopgave stokt.

Strengere eisen of ruimte voor maatwerk?

Om de vaart erin te houden, willen sommige partijen terug naar harde, landelijke normen. Zij pleiten voor een eenduidige verplichting per gemeente, zonder ruimte voor uitzonderingen. D66’er Hans Vijlbrief vindt dat achterblijvende gemeenten verplicht moeten worden om bij te trekken. Ook GroenLinks-PvdA wil strakkere regels.

Andere partijen zoals NSC en SGP pleiten juist voor maatwerk. Zij vinden dat lokale verschillen serieus moeten worden genomen en dat gemeenten zelf het beste weten wat lokaal nodig is. Minister Keijzer houdt voorlopig vast aan haar aangepaste voorstel, waarin ruimte is voor ontheffingen maar de betaalbaarheidsdoelen op regionaal niveau wel overeind blijven.

Discussie over urgentiecategorieën

Naast de verdeling van woningtypes was er in het debat ook veel aandacht voor de zogenoemde urgentiecategorieën. Een aantal partijen wil een bredere definitie van dak- en thuislozen, zodat meer mensen voorrang krijgen op sociale huurwoningen. Keijzer was daar voorzichtig mee. Ze waarschuwde dat een te brede interpretatie het hele systeem van urgentie onder druk kan zetten. Haar boodschap: als bijna iedereen urgent is, is uiteindelijk niemand het meer.

De wet lijkt, ondanks de kritische noten, op brede steun in de Kamer te kunnen rekenen. Toch blijven veel Kamerleden waakzaam voor de uitvoerbaarheid en de risico’s van extra bestuurlijke drukte.

Bron: fd.nl