Wonen boven de winkel? Vergeet het maar (voorlopig)
12 juni 2025
Strenge regels blokkeren transformatie
Gemeentelijke eisen, lange procedures en hoge kosten maken het moeilijk om leegstaande verdiepingen boven winkels om te bouwen tot woningen. Terwijl juist díe plekken volgens ING een duurzaam antwoord kunnen zijn op het woningtekort en de reductie van CO₂-uitstoot.
Volgens het nieuwste vastgoedrapport van de bank staan er in Nederland zo’n 50.000 ruimtes boven winkels leeg. In de 19e eeuw woonden winkeliers vaak nog boven hun zaak, maar met de opkomst van ketens in de stadscentra is dat beeld vrijwel verdwenen.
Een deur te ver
De weg naar transformatie zit vol hindernissen. Een belangrijke drempel is dat een woning vaak pas gerealiseerd mag worden zodra het hele pand leegstaat. Zolang de winkel beneden nog in gebruik is, blijft de bovenruimte onaangeroerd.
Daarnaast vraagt een aparte toegang tot de woning vaak om het opofferen van winkelruimte. Die extra vierkante meters kosten geld en dus rendement. Voor beleggers is dat weinig aantrekkelijk.
Stroeve samenwerking remt initiatief
De samenwerking tussen gemeenten en beleggers verloopt in veel gevallen moeizaam. Denk aan monumentale panden, strikte bouwregels of een gebrek aan flexibiliteit in de procedures. Vooral parkeernormen vormen een blokkade: in dichtbebouwde winkelgebieden is parkeerruimte beperkt, en dat knelt bij het toekennen van extra woonfuncties.
Zonde, stelt ING, want het bewoonbaar maken van deze verdiepingen zou niet alleen de woningvoorraad vergroten, maar ook bijdragen aan levendigheid en veiligheid in stadscentra. Bewoonde panden zorgen voor sociale controle, minder leegstand en een aantrekkelijker straatbeeld.
Groot potentieel, kleine stap?
Volgens adviesbureau Stec Groep zou maar liefst 17% van het woningtekort opgelost kunnen worden als deze verdiepingen omgebouwd worden. Dat betekent zo’n 70.000 extra woningen, zonder een steen aan nieuwbouw te verspillen.
ING ziet kansen, maar pleit wel voor snellere vergunningsprocedures, soepelere gemeentelijke eisen én betere informatievoorziening richting beleggers. Meer inzicht in kosten en praktische uitvoering kan net het verschil maken tussen een leegstaande etage en een nieuw thuis.