Wat kost een zij-instromer in de bouwsector echt?

Sector kan niet zonder nieuwe instroom van buitenaf

De bouwsector staat voor een enorme personeelsuitdaging. Tienduizenden extra krachten zijn de komende jaren nodig om het groeiende tekort op te vangen. Die moeten grotendeels van buiten de sector komen: zij-instromers dus. Maar iemand van buiten de bouw opleiden kost tijd, geld én capaciteit. De vraag rijst dan al snel: wat ben je als aannemer eigenlijk kwijt aan zo’n overstapper?

Volgens het Economisch Instituut voor de Bouw heeft zij-instroom de afgelopen jaren al voor een flinke impuls gezorgd. Tussen 2020 en 2023 leverde het netto 40.000 arbeidsjaren op. Toch is ook de komende jaren opnieuw zo’n injectie nodig om aan de vraag te voldoen. Zeker vanaf 2025 slaat de balans weer door en redt de sector het niet met reguliere opleidingen alleen.

Kostenplaatje van een omscholingstraject

Een praktijkvoorbeeld komt van Bureau Vakwerk in Amsterdam, dat zij-instromers begeleidt met een volledige mbo-opleiding Bouwkunde. Kandidaten werken 32 uur per week bij een aannemer, volgen één dag per week les, en investeren daarnaast 8 tot 10 uur in zelfstudie.

Het model is overzichtelijk: de aannemer betaalt een uurtarief van 47,50 euro, exclusief btw en reiskosten. Omgerekend komt dat neer op bijna 99.000 euro per jaar. Daarvoor krijgt de werkgever een volledig begeleide kracht, zonder zorgen over administratie, ziekteverzuim of herplaatsing bij mismatch.

In de praktijk duurt het gemiddeld drie tot zes maanden voordat een zij-instromer zelfstandig inzetbaar is. In die tijd wordt er flink geïnvesteerd in begeleiding, wat tijdelijk tot productieverlies bij de leermeester leidt.

Regionale opleiders bieden alternatieven

Een andere aanpak komt van Bouwmensen Deventer, dat samenwerkt met 45 bouwbedrijven in de regio. Daar begint een zij-instromer vaak met een try-out in de werkplaats. Op basis van motivatie en basisvaardigheden wordt besloten of iemand in aanmerking komt voor een leerwerktraject.

De kosten liggen hier lager: tussen de 30 en 35 euro per gewerkt uur, afhankelijk van het niveau. De opleider verzorgt het complete traject — van contracten en verzekeringen tot praktijkinstructie, VCA-examens en gereedschap. De aannemer levert de leermeester op de bouwplaats.

Bijna een vijfde van de leerlingen bij Bouwmensen Deventer is inmiddels zij-instromer. De grootste uitdaging is niet de financiering, maar het vinden van geschikte kandidaten die bewust voor de bouw kiezen.

Meer dan een kostenpost

Hoewel de tarieven uiteenlopen, is de investering volgens beide opleiders zeker de moeite waard. Zij-instromers zijn vaak ouder, stabieler en bewust gemotiveerd. Tijdens de opleiding verdienen ze meestal minder dan in hun vorige baan, maar ze maken een duidelijke keuze voor een vak met toekomst.

De praktijk leert dat deze groep niet alleen langer blijft, maar ook zorgt voor duurzame versterking van het team. En als de bouwsector iets nodig heeft, dan is het wel gemotiveerde mensen die blijven.

Bron: cobouw.nl