Verplicht energielabel kan honderden euro’s kosten

Woningen zonder energielabel zijn officieel verboden terrein

Per 1 juli 2025 mogen woningen bij verkoop of verhuur niet zonder geldig energielabel worden aangeboden. Toch blijkt dat bijna 2,7 miljoen woningen er op 1 januari 2025 nog geen hadden. Inmiddels is de naleving bij bestaande woningen opgelopen naar 98,2%, en bij nieuwbouw zelfs tot 95%.

Toch levert het label de nodige hoofdbrekens op. Verkopers, ontwikkelaars en zelfbouwers zijn zich vaak niet volledig bewust van de verplichtingen. En als het label dan toch geregeld moet worden, blijkt het prijskaartje soms verrassend hoog.

Label bij nieuwbouw vraagt om nauwkeurigheid

Bij nieuwbouwwoningen hoort de energieprestatieberekening al onderdeel te zijn van de vergunningsaanvraag. Maar volgens toezichthouder ILT wordt in de praktijk nogal eens vergeten om de eindversie ook daadwerkelijk te registreren. Het ontbreekt vaak simpelweg aan duidelijkheid over wie binnen het bouwproces daar verantwoordelijk voor is.

Joyce Mooring van ILT benadrukt dat 100% naleving bij nieuwbouw haalbaar is, als de processen goed zijn ingericht. “De detailberekening voor het energielabel moet overeenkomen met wat er daadwerkelijk wordt gebouwd, maar dat gaat nog weleens mis.”

Kosten energielabel variëren sterk per woningtype

De prijs voor een energielabel ligt gemiddeld rond de €300, maar uitschieters richting de €1.000 zijn geen uitzondering. Volgens prijsvergelijkers zijn er aanzienlijke verschillen, afhankelijk van het woningtype, het woonoppervlak en de regio.

Zo is een label voor een appartement vaak goedkoper dan voor een vrijstaande villa. Ook speelt de beschikbaarheid van gecertificeerde adviseurs een rol: in steden is de concurrentie groter, wat de prijs vaak drukt. Energielabel-tarieven.nl noemt tarieven tussen de €195 en €355 als gangbaar, afhankelijk van de grootte van de woning.

Bij Vereniging Eigen Huis betaal je €339 voor woningen tot 160 m², met een opslag van €1 per extra vierkante meter. Volgens hun bouwtechnisch specialist Jan Roelof Hoving is dat voor veel commerciële labelaars te laag: “Sommigen vragen standaard meer dan €1.000, maar leveren daar dan ook uitgebreid maatwerkadvies bij.”

Boetes bij ontbreken van energielabel

De Inspectie Leefomgeving en Transport handhaaft streng. Bij verkoop zonder geldig energielabel kunnen boetes worden opgelegd van €515 voor particulieren en €1.030 voor bedrijven. In 2023 werden ruim 5.800 boetes uitgedeeld, wat de schatkist meer dan €2,3 miljoen opleverde.

Bij nieuwbouw zijn formele boetes vooralsnog uitgebleven, maar dwangsommen worden wel opgelegd. ILT start in dat geval met een waarschuwing. In veel gevallen leidt dat alsnog tot registratie van het label, maar voor wie blijft weigeren, volgt uiteindelijk financiële handhaving.

Label mist aansluiting op moderne technieken

Volgens Hoving van Vereniging Eigen Huis is het energielabel momenteel niet toekomstbestendig. “Nieuwe technieken zoals infraroodverwarming en lucht/lucht-warmtepompen – zoals airco’s die ook verwarmen – worden niet erkend als duurzame oplossingen, terwijl ze dat wél zijn.”

Sterker nog, airco’s worden in het label negatief beoordeeld omdat ze koelen, maar niet positief meegeteld voor hun verwarmende functie. Dat leidt tot scheve beoordelingen, terwijl steeds meer huishoudens op deze manier energiezuiniger willen wonen.

Vragen over eigenaarschap van energiedata

Een ander punt van kritiek gaat over de eigendom van de data die labeladviseurs verzamelen. Foto’s, bouwdetails en energiegegevens verdwijnen in EP-Online en zijn alleen inzichtelijk voor de oorspronkelijke aanvrager. Volgens Hoving zou die informatie – uiteraard geanonimiseerd – beschikbaar moeten zijn voor volgende bewoners.

“Data moet niet persoonsgebonden zijn, maar gekoppeld aan het gebouw. Alleen dan kun je echt iets met die informatie doen als je verduurzamingsmaatregelen overweegt,” aldus Hoving.

Bron: cobouw.nl