Veel woningbouwplannen, maar nog lang niet overal gestart

De plannen om het woningtekort aan te pakken stapelen zich op, maar veel daarvan zijn nog niet verder dan de tekentafel. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek bevinden zich in het derde kwartaal van 2025 meer dan 215.000 woningen ‘in de pijplijn’. Dat wil zeggen: projecten waarvoor een vergunning is verleend, al dan niet met een schop in de grond.

Van plan naar praktijk kost tijd

Volgens Arno van der Vlist, hoogleraar vastgoedontwikkeling, is het belangrijk om het tempo van woningbouw niet enkel te beoordelen op het aantal vergunde projecten. Sommige grote, complexe projecten vergen veel voorbereiding, maar leveren uiteindelijk wél substantieel bij aan de voorraad.

Nieuwbouw doorloopt meerdere fasen. Eerst zijn er de ‘zachte plannen’ waarbij gemeenten of provincies gebieden aanwijzen voor woningbouw. Pas wanneer een gemeenteraad akkoord gaat met een bestemmingsplan, wordt het een ‘hard’ plan. Daarna kan bezwaar volgen. Pas bij een bouwvergunning komt het project echt in de pijplijn.

Voortgang binnen woondeals blijft achter

De woningen in de pijplijn maken op dit moment 22 procent uit van de totale woningbouwdoelstelling van 936.300 woningen in 2030. Die ambitie is vastgelegd in 35 regionale woondeals tussen overheden, corporaties en marktpartijen.

Sinds 2022 is pas 28 procent van die totale doelstelling opgeleverd. Een groot deel van de resterende bouwopgave is nog niet eens omgezet in concrete, harde plannen. En dat terwijl het woningtekort – momenteel bijna 400.000 – stevig blijft drukken op de markt.

Fysieke bouw concentreert zich rondom steden

Van de 215.000 vergunde woningen ligt het merendeel in en rond de grote steden. Denk aan Amsterdam, Rotterdam, Utrecht en Den Haag. Daar zijn het vooral appartementen die op de planning staan. In deze steden bestaat zelfs 95 procent van de geplande nieuwbouw uit gestapelde bouw.

Hoewel logisch vanuit ruimtegebruik, roept het ook vragen op. Van der Vlist vraagt zich af of deze plannen aansluiten bij de woonwensen. Want hoewel de vraag groot is, is het aanbod niet per se divers.

Vertekend beeld door statistieken

Op papier lijkt in sommige gemeenten veel te gebeuren, maar dat kan misleidend zijn. Gemeenten met een kleine woningvoorraad laten relatief snel een groot percentage groei zien. Tegelijkertijd springen steden als Nijmegen, Leiden en Nieuwegein eruit: daar is van het grootste deel van de pijplijnprojecten de bouw al daadwerkelijk begonnen.

Het beeld blijft dus gemengd. Er is volop intentie en beleid, maar niet overal is de uitvoering al van de grond gekomen. Terwijl de nood onder woningzoekenden onverminderd groot blijft.

Bron: nrc.nl