Twintig jaar plannen en nog geen steen gelegd in Zuidplaspolder

Een dorp in het laagste punt van Nederland

De Zuidplaspolder, met -6,76 meter NAP het laagste punt van Nederland, staat al meer dan twintig jaar op de tekentafel als locatie voor grootschalige woningbouw. In het gebied tussen Moordrecht en Zevenhuizen moet het nieuwe dorp Cortelande verrijzen, met in totaal 8.000 woningen.

Maar waar de plannen ooit groots werden aangekondigd, is de eerste steen nog steeds niet gelegd. Bewoners zoals Fred Boevé, wiens woonboerderij midden in het toekomstige bouwgebied ligt, zien hun leefomgeving veranderen, maar weten nog altijd niet waar ze straks heen kunnen. Naast bewoners en ondernemers hebben nu ook Rijkswaterstaat en het Hoogheemraadschap Schieland en Krimpenerwaard bezwaar aangetekend.

Waterveiligheid en verkeersdruk als struikelblok

De gemeente Zuidplas benadrukt dat de woningen hard nodig zijn en dat het dorp klimaatrobuust zal worden. Toch waarschuwt Rijkswaterstaat voor een onbeheersbare verkeersdrukte en vindt het hoogheemraadschap de bescherming tegen wateroverlast onvoldoende.

Er is onenigheid over het bouwpeil: HHKS wil niet dieper bouwen dan -4,20 meter NAP, terwijl de gemeente uitgaat van -4,45 meter. Voor tegenstanders symboliseert dit verschil precies het spanningsveld tussen woningnood en lange termijn waterveiligheid.

Van Vinex-ambitie naar financiële hoofdpijn

De plannen voor woningbouw in de Zuidplaspolder gaan terug tot 2004, toen gemeenten en provincie een grondbank oprichtten om grondspeculatie te voorkomen. Met grote ambities – 35.000 woningen tot 2030 – werd grond aangekocht.

De financiële crisis en interne onenigheid zetten de ontwikkeling stil. Inmiddels zijn de doelstellingen bijgesteld naar 8.000 woningen, met een bouwdoelstelling tot 2040. Toch vormen de grondposities, die voor €97 miljoen in de boeken staan, een fors risico. Als de Raad van State de plannen blokkeert, dreigt er een miljoenenverlies voor onder meer Rotterdam en Zuidplas.

Een tekort dat alleen maar oploopt

Voor de eerste 2.400 woningen wordt nu al een tekort van €6 miljoen verwacht, en dat bedrag kan verder stijgen door de extra eisen van Rijkswaterstaat en het hoogheemraadschap. Alleen het ophogen van de grond met 25 centimeter kan al miljoenen extra kosten.

Raadsleden van Zuidplas vinden dat de eisen te ver gaan en wijzen erop dat elders in West-Nederland ook onder NAP wordt gebouwd. Maar waterexperts benadrukken dat waterschappen nu eenmaal verantwoordelijk zijn voor de veiligheid, ook over honderd jaar.

Bemiddeling moet patstelling doorbreken

Voormalig Deltacommissaris Wim Kuijken probeert sinds eind 2024 de partijen dichter bij elkaar te brengen, in opdracht van demissionair minister Mona Keijzer. Cortelande staat op de lijst met 24 ‘doorbraaklocaties’ waar het Rijk woningbouw wil versnellen, mogelijk met extra financiële steun.

Toch is het onzeker of dat genoeg is. Mocht het bemiddelingstraject mislukken, dan behandelt de Raad van State begin 2026 de bezwaren. Tot die tijd blijft de Zuidplaspolder symbool staan voor hoe ingewikkeld woningbouw in Nederland kan zijn.

Bron: fd.nl