Seniorenwoningen in de knel: gemeenten stellen nauwelijks eisen

Ambitie seniorenhuisvesting blijft grotendeels een wens

Het kabinet heeft een duidelijk doel: in 2030 moeten er 290.000 seniorenwoningen bijkomen, goed voor een derde van de totale bouwambitie in Nederland. Seniorenhuisvesting wordt gezien als een belangrijk middel om het woningtekort te verlichten. Ouderen kunnen verhuizen naar een geschikte woning, wat grotere huizen vrijmaakt voor gezinnen.

Toch blijkt deze ambitie in de praktijk lastig te realiseren. Uit onderzoek van Pointer blijkt dat gemeenten nauwelijks specifieke eisen stellen om seniorenwoningen te stimuleren. Dit ondanks de groeiende vraag naar toegankelijke woningen zonder trappen, vaak met gezamenlijke ruimtes om ontmoeting te bevorderen.

Gemeenten laten de verplichting los

De meeste gemeenten geven aan geen harde eisen te stellen voor het aandeel seniorenwoningen in nieuwbouwprojecten. Gemeenten als Zwolle, Utrecht, Eindhoven en Amsterdam houden liever de vrijheid om eigen prioriteiten te bepalen. De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) ondersteunt dit standpunt en is tegen een verplichte vastlegging van een aandeel seniorenwoningen.

Enkele gemeenten nemen wel stappen. Zo werkt Leeuwarden aan een richtlijn waarin 10% van de nieuwbouwwoningen voor senioren wordt gereserveerd. Rotterdam brengt de behoeften in kaart en wil een gebiedsgerichte aanpak ontwikkelen. Maar concrete verplichtingen ontbreken ook hier grotendeels.

Doelstelling seniorenwoningen ver uit zicht

De realisatie van seniorenwoningen blijft achter bij de doelstellingen. In 2023 werd slechts 1,4% van de beoogde 290.000 woningen gerealiseerd, oftewel minder dan 5% van wat jaarlijks nodig is. Ontwikkelaars richten zich liever op starterswoningen, die vaak lucratiever en eenvoudiger te bouwen zijn.

Volgens Dirk Adriaanse van Capital Value ontbreekt bij veel ontwikkelaars de expertise in zorgvastgoed, terwijl het bouwen van seniorenwoningen technisch niet complex hoeft te zijn. Toch worden deze woningen vaak als duurder gezien, mede door extra voorzieningen zoals ontmoetingsruimtes. Gemeenten ontvangen hierdoor minder grondopbrengsten, wat hun financiële positie kan beïnvloeden.

Het maatschappelijke belang van seniorenhuisvesting

Tineke Groenewegen van ontwikkelaar Blauwhoed benadrukt dat bouwen voor senioren op lange termijn maatschappelijke voordelen oplevert. Niet alleen worden grotere woningen vrijgemaakt, maar ook ontstaat een woningvoorraad die beter aansluit bij de behoeften van een vergrijzende bevolking.

Ondanks de financiële uitdagingen roept zij op tot een grotere focus op seniorenhuisvesting. “Hoewel starterswoningen belangrijk zijn, biedt investeren in seniorenwoningen op de lange termijn meer waarde voor de samenleving.”

Het pleidooi voor actie

Om de ambities te halen, zullen gemeenten en ontwikkelaars meer moeten samenwerken. Standaardisatie van regels en financiële prikkels kunnen helpen om seniorenwoningen aantrekkelijker te maken voor de markt. Alleen met een gezamenlijke inspanning kan de bouw van 290.000 seniorenwoningen tegen 2030 werkelijkheid worden.

Bron: cobouw.nl