Ouderen zijn de sleutel tot beweging op de woningmarkt

In het debat over woningtekorten ligt de focus vaak op starters. Logisch, want zij hebben moeite om een eerste huis te vinden. Maar volgens recent opiniestuk van Rogier Weck doen we starters eigenlijk geen plezier met ons huidige beleid. In plaats van starterswoningen bijbouwen, zouden we beter kunnen inzetten op doorstroming van ouderen.

Kleine appartementen helpen starters nauwelijks

Om starters een kans te geven, worden veel nieuwbouwwoningen kleiner en compacter. Inmiddels is één op de vijf nieuwe koopwoningen een studio of een appartement met slechts één slaapkamer. Hoewel de bedoeling goed is, sluiten deze woningen niet goed aan op de wensen van starters.

Starters willen vooral snel een woning. Ze hebben een beperkt budget en zoeken daarom geen luxe, maar snelheid en betaalbaarheid. Nieuwbouw levert echter vaak het tegenovergestelde: lange wachttijden van soms drie jaar en hoge kosten voor afwerking zoals vloeren, keukens en badkamers. Bij bestaande woningen zijn deze kosten vaak al gemaakt.

Beperkingen houden doorstroming tegen

Daar komt bij dat veel starters bij nieuwbouw te maken krijgen met een antispeculatiebeding. Dat betekent dat ze hun woning de eerste vijf jaar niet of nauwelijks met winst mogen verkopen. Hierdoor worden ze belemmerd in een volgende stap, zeker in een levensfase waarin juist veel verandert: werk, gezin, relatie. De intentie is nobel, het effect ongunstig.

Doorstroom van ouderen als motor van de woningmarkt

Een duurzamere oplossing ligt volgens Weck bij het bouwen van nieuwbouw voor ouderen. Zij hebben vaak meer financiële middelen, kunnen langer wachten op oplevering en stellen andere eisen. Elke oudere die verhuist naar een passende nieuwbouwwoning, laat een bestaande woning achter — vaak perfect voor een starter of jong gezin.

Dit vraagt wel om diversiteit in het woningaanbod voor ouderen. Niet alleen dure appartementen, maar woningen in verschillende prijsklassen. Met een duwtje in de rug — lagere overbruggingskosten of ruimere financieringsmogelijkheden — kunnen veel ouderen een stap zetten, waardoor de hele markt in beweging komt.

Nieuwbouwhuur als snelle oplossing voor jongeren

Op de langere termijn kan ook nieuwbouwhuur uitkomst bieden. Voor starters die snel willen wonen zonder grote investeringen zijn huurwoningen aantrekkelijker. Ze vragen minder afwerking en zijn snel beschikbaar. Institutionele beleggers, zoals pensioenfondsen, zouden hier een rol in kunnen spelen, mits beleid hen daartoe stimuleert.

Beleggers als versnellers in plaats van remmers

Op korte termijn ligt er ook een kans door beleggers opnieuw ruimte te geven. De zelfbewoningsplicht maakt het moeilijk om kleine nieuwbouwappartementen snel op de markt te brengen. Door die plicht te versoepelen, kunnen beleggers deze woningen kopen, waardoor projecten eerder van start gaan. Starters krijgen dan sneller toegang tot een woning, ook al is de prijs iets hoger.

Wat nu nodig is, is realistisch en doelgroepgericht beleid. Niet langer één type woning voor iedereen, maar slimme keuzes per doelgroep. Zo kunnen we de woningmarkt weer lucht geven.

Bron: fd.nl