Minder bouwvergunningen, maar snellere bezwaarprocedures

Minder woningbouwvergunningen, minder opleveringen

In het tweede kwartaal van 2025 zijn er opnieuw minder vergunningen verleend voor de bouw van nieuwe woningen. Volgens het CBS gaat het om 20.000 vergunde nieuwbouwwoningen, ruim 3.000 minder dan in dezelfde periode vorig jaar. Ook het aantal opgeleverde woningen daalde: van ruim 17.000 naar 16.000.

Toch betekent een vergunning nog geen gegarandeerde woning. Jaarlijks blijkt een aanzienlijk deel van de vergunde woningen uiteindelijk niet gebouwd te worden. Voor het eerst zijn nu ook cijfers beschikbaar over het aantal ingetrokken vergunningen. In het tweede kwartaal werden de vergunningen voor 1.500 woningen alsnog ingetrokken.

Bezwaarprocedures als rem op woningbouw

Een van de oorzaken van deze vertraging ligt in het grote aantal bezwaarprocedures. Ongeveer een derde van de nieuwbouwprojecten krijgt ermee te maken. Die procedures zorgen er niet alleen voor dat projecten stilvallen, maar ook dat ontwikkelaars vaker terughoudend worden in het aanvragen van nieuwe vergunningen.

Om de vertragingen aan te pakken, heeft de Raad van State sinds vorig jaar een speciale woningbouwkamer ingericht. Dit team van gespecialiseerde rechters en griffiers behandelt bezwaarzaken rondom woningbouw met voorrang, waardoor de doorlooptijd aanzienlijk wordt verkort.

Wet versterking regie volkshuisvesting versnelt doorlooptijden

Sinds de invoering van de Wet versterking regie volkshuisvesting in 2025 gaan meer bezwaarprocedures rechtstreeks naar de Raad van State. Voorheen werden alleen bestemmingsplanprocedures daar direct behandeld, maar nu geldt dat ook voor bezwaren tegen omgevingsvergunningen. Dit voorkomt de extra tussenstap via de rechtbank en bespaart kostbare maanden.

En die tijdswinst is merkbaar. In april bleek al uit cijfers dat de versnelde aanpak effect heeft. In plaats van een gemiddelde doorlooptijd van veertien maanden, wordt er nu binnen zeven tot acht maanden uitspraak gedaan. Daarmee komt de versnelling tegemoet aan het doel om woningbouw sneller van de grond te krijgen.

Snelle behandeling vergroot slagkracht van bouwprojecten

In het afgelopen jaar zijn ruim 300 woningbouwzaken met voorrang behandeld. Die zaken vertegenwoordigen samen plannen voor circa 68.000 woningen. De aanpak lijkt dus resultaat te boeken, ondanks het feit dat het totale aantal nieuwe vergunningen juist daalt.

Hoewel deze versnelling in bezwaarprocedures een positieve ontwikkeling is, blijft het aantal ingetrokken vergunningen een zorgpunt. De wens om sneller te bouwen is er wel, maar de omstandigheden — van bezwaarprocedures tot marktrisico’s — blijven bepalend voor wat er uiteindelijk echt wordt gerealiseerd.

Bron: cobouw.nl