Meer dan bouwen nodig voor woningcrisis

De woningmarkt vraagt om méér dan bouwkranen

Een miljoen woningen bouwen voor 2030 – het klinkt ambitieus, en dat is het ook. Toch loopt Nederland achter op die planning, terwijl de druk op de woningmarkt alleen maar toeneemt. De bekende kreet ‘bouwen, bouwen, bouwen’ klinkt steeds holler, nu blijkt dat beton en bakstenen alleen de wooncrisis niet gaan oplossen.

Wat dan wel? Volgens hoogleraren Dirk Brounen en Nils Kok is het tijd om het net wat slimmer aan te pakken. Niet alleen meer bouwen, maar ook anders. Denk aan het delen van woningen, bouwen op landbouwgrond en het inzetten van innovatieve bouwmethoden. Alleen met zo’n mix krijgen we écht beweging in de vastgelopen woningmarkt.

Woningdelen als vergeten kans

Nederland telt ruim drie miljoen eenpersoonshuishoudens, waaronder een miljoen oudere alleenstaanden. En terwijl we schreeuwen om woonruimte, staan veel woningen deels leeg – simpelweg omdat samenwonen ontmoedigd wordt. Starre regels rond uitkeringen, hypotheekcontracten of lokale verordeningen maken woningdelen vaak onhaalbaar.

Een treffend voorbeeld is de twintigjarige Noor uit Zwolle, die haar geërfde woning graag wilde delen met vriendinnen. Het mocht niet van de gemeente. Een pijnlijk signaal in tijden van woningnood.

Toch ligt hier een kans. Met relatief eenvoudige aanpassingen in regelgeving kunnen studenten, starters en ouderen elkaar gaan helpen. Denk aan het schrappen van de kostendelersnorm en het versoepelen van vergunningsregels. In steden als Utrecht zijn er al pilots waar drie bewoners zonder vergunning een woning mogen delen. Een kleine stap, maar met grote potentie.

Nieuwe bouwlocaties op landbouwgrond

Naast het verminderen van de woningvraag moet er natuurlijk ook gewoon gebouwd worden. Maar waar? De roep om binnenstedelijk bouwen klinkt vaak, maar voor echte opschaling zal Nederland toch ook moeten kijken naar landbouwgrond.

Slechts 7% van ons landoppervlak is bestemd voor wonen, terwijl landbouw maar liefst 66% inneemt. In België, waar dat percentage hoger ligt, zijn woningbouwgrondprijzen dan ook veel lager. Tijd dus om de discussie over grondgebruik eerlijk te voeren.

Eerdere projecten zoals Leidsche Rijn bewijzen dat bouwen op landbouwgrond kan – mits goed gepland. En ja, daarbij hoort mogelijk ook de planbatenheffing: een belasting op de waardestijging van grond bij bestemmingswijziging. Niet populair bij investeerders, maar wel een manier om publieke voorzieningen te bekostigen.

Kleiner wonen, slimmer bouwen

We blijven woningen bouwen alsof elk huishouden uit een standaardgezin bestaat. Maar onze demografie is fundamenteel veranderd. Kleinere, toekomstbestendige woningen zijn dringend nodig – vooral voor ouderen die best kleiner willen wonen, mits het aanbod klopt én ze hun overwaarde kunnen behouden.

Met fiscale prikkels en een aantrekkelijke woonomgeving kun je deze groep in beweging krijgen. En dat zorgt weer voor doorstroming op de woningmarkt.

Tegelijkertijd moeten we anders gaan bouwen: sneller, duurzamer en efficiënter. Modulair bouwen, waarbij woningdelen in de fabriek worden gemaakt en op locatie in elkaar gezet, is een logische stap. Toch gebeurt het nog nauwelijks. Houtbouw is een andere duurzame techniek die in veel landen al standaard is, maar in Nederland traag op gang komt.

Wonen als maatschappelijke opdracht

De wooncrisis vraagt om een aanpak waarin alles samenkomt: regelgeving, ruimtegebruik, bouwtechniek en sociaal beleid. Alleen door zowel vraag als aanbod aan te pakken en daarbij écht innovatief te durven denken, ontstaat er lucht op de woningmarkt.

Niet alles hoeft morgen anders, maar stil blijven staan is ook geen optie. Als we slim combineren – van woningdelen tot grondbeleid en van modulair bouwen tot fiscale vernieuwing – bouwen we niet alleen huizen, maar ook toekomstperspectief.

Bron: fd.nl