Kabinet moet kiezen voor gerichte maatregelen voor hoge energierekening

Het kabinet kiest met het energieplafond voor gas en stroom voor een generieke maatregel tegen de fors gestegen energiekosten. Voor deze aanpak wordt gekozen om de maatregelen snel te kunnen invoeren. Maar als de regering zou kiezen voor het gericht helpen van mensen die de ondersteuning echt nodig hebben zou dit veel effectiever en ook goedkoper zijn, zo oordelen deskundigen.

Gerichte maatregelen lastig uitvoerbaar

Dat het kabinet kiest voor generieke maatregelen om burgers te helpen is niet zo vreemd. Ze zijn een stuk makkelijker uitvoerbaar. De Btw op brandstof verlagen en ook het energieplafond voor huishoudens zijn maatregelen die simpel en snel kunnen worden gerealiseerd. Mensen met een laag inkomen helpen omdat de brandstof, gas en stroom te duur worden is heel lastig uitvoerbaar. Dit soort regels heeft daardoor meestal geen lang leven, ook al pleiten economen ervoor dat dit de beste keuze is.

Besluitvorming prijsplafond energie

Het kabinet kwam pas een dag voor Prinsjesdag met het prijsplafond voor energie. Koortsachtig overleg leverde uiteindelijk op dat er voor een bepaalde hoeveelheid gas en stroom subsidie komt waardoor alle Nederlanders hiervoor een lager tarief betalen. Voor mensen in een goed geïsoleerde woning of een kleine flat die niet dagelijks een half uur onder de douche staan is dit toereikend. Voor veel anderen niet, maar daar zitten dan ook veel rijkere Nederlanders tussen die deze subsidie niet nodig hebben.

Uit de beslisstukken blijkt dat de regering eerder wel degelijk van plan was om alleen een tegemoetkoming te geven voor de energiekosten aan mensen die het echt nodig hadden. Het ging om mensen met een minimuminkomen die in een slecht geïsoleerde woning wonen. Het idee was om subsidie te geven aan mensen die wonen in een goedkoop huis, tot een WOZ waarde van 300.000 euro en met een energielabel E, F of G. Op die manier zou zo’n 70% van de ‘arme’ huishoudens profiteren. De regeling zou ongeveer 800 miljoen euro gaan kosten.

Niet uitvoerbaar

Een dergelijke regeling blijkt niet uitvoerbaar. De energiebedrijven, die weten wie hun klanten zijn, hebben immers geen inzicht in het inkomen van deze klanten, de privacywetgeving verzet zich daar nadrukkelijk tegen. Opties die de revue passeerden waren de vraag of een huishouden toeslagen krijgt, een bijstands- of WW-uitkering ontvangt of alleen subsidie voor mensen in een sociale huurwoning. Het blijkt allemaal zeer lastig uitvoerbaar. Gegevens zijn lastig te verzamelen. Voor sociale huurwoningen geldt bijvoorbeeld dat die niet alleen door corporaties worden verhuurd maar ook door particuliere verhuurders. Selectie op basis van huur- of zorgtoeslag geeft het risico dat als deze toeslag onterecht is verstrekt, dat dan ook de energietoeslag moet worden terugbetaald.

Een regeling voor iedereen

Inmiddels is bekend wat de uitkomst was. Na wekenlang koortsachtig overleg besluit het kabinet om een prijsplafond voor iedereen in te voeren. De uitvoeringskosten komen daarmee niet uit op de eerder begrote 800 miljoen maar op 15 miljard euro. En ook nu komen Kamerleden met aanvullende wensen. Mensen helpen die een chronische aandoening hebben en daardoor meer stroom verbruiken. Mensen die juist een warmtepomp aanschaften en nu in de knel komen met het stroomplafond terwijl ze geen gas meer gebruiken. Personen in een groot tochtig huurhuis. Maar daar komen alweer de volgende vraagstukken: Hoe toon je aan dat je vanwege een ziekte hogere stroomkosten hebt? Deze gegevens mogen niet zomaar naar een energiebedrijf worden gestuurd. En wat is precies een ‘groot en tochtig huurhuis’? De conclusie is dan ook duidelijk: Generieke maatregelen om de energiekosten voor burgers te matigen zijn vaak de enige optie.

Bron: Het Financieele Dagblad