Jongeren in Nederland vaakst gediscrimineerd op woningmarkt

Discriminatie op de woningmarkt in Nederland het hoogst

Nergens in Europa voelen jonge woningzoekenden zich zo vaak gediscrimineerd als in Nederland. Uit cijfers van Eurostat blijkt dat bijna 16 procent van de Nederlanders onder de 30 zegt hiermee te maken te hebben gehad. Dat percentage maakt Nederland tot Europees koploper.

De cijfers gaan over de afgelopen vijf jaar en maken duidelijk dat niet alleen afkomst of huidskleur aanleiding kunnen zijn voor ongelijke behandeling. Leeftijd, sociaaleconomische status en fysieke beperkingen blijken minstens zo vaak een drempel te vormen. De krappe woningmarkt lijkt die ongelijkheid nog eens extra te versterken.

Persoonlijke situatie als breekpunt

Een schrijnend voorbeeld is dat van Gemma Barendse uit Den Haag. In 2019 reageerde zij op een sociale huurwoning in de Schilderswijk, die goed aansloot bij haar medische situatie. Tijdens het kennismakingsgesprek leek er weinig aan de hand, tot het ging over haar Wajong-uitkering en het gebruik van een scootmobiel. De toon van de makelaar sloeg om. Eerst werd haar scootmobiel als probleem bestempeld, later werden twijfels geuit over haar geschiktheid voor de woning.

Hoewel Barendse zich gekwetst voelde, besloot ze niet bij de pakken neer te zitten. Ze stapte naar het College voor de Rechten van de Mens, dat haar in het gelijk stelde: hier was sprake van discriminatie op basis van handicap. De makelaar erkende de uitspraak niet, maar voor Barendse betekende het erkenning van een pijnlijke realiteit.

Structurele woningdiscriminatie onder jongeren

Dat dit geen incident is, blijkt uit breder onderzoek. Mensen met een beperking of lagere inkomens ervaren bovengemiddeld vaak uitsluiting. Toch is leeftijd de meest opvallende factor: jongeren tot 30 jaar geven het vaakst aan dat zij zich benadeeld voelen op de woningmarkt.

Volgens Joyce Sylvester, voorzitter van de Staatscommissie tegen Discriminatie en Racisme, is het probleem diepgeworteld. Discriminatie komt voor bij makelaars, woningcorporaties, gemeenten én particuliere verhuurders. En het kent vele gezichten: van directe afwijzing tot subtiele vragen over afkomst, inkomensbron of levensstijl.

Krapte als katalysator van vooroordelen

De extreme woningkrapte in Nederland maakt het probleem urgenter. Doordat aanbieders kunnen kiezen uit een grote groep geïnteresseerden, neemt de ruimte voor subjectieve voorkeuren toe. En daarmee ook het risico op bewuste of onbewuste discriminatie.

Uit eerder onderzoek van het Verwey-Jonker Instituut bleek al dat mensen met een niet-Nederlands klinkende naam minder vaak worden uitgenodigd voor bezichtigingen. Nog zorgwekkender: bijna vier op de tien verhuurmakelaars bleken in het onderzoek bereid om actief te voldoen aan discriminerende verzoeken van verhuurders, zoals het uitsluiten van mensen met een migratieachtergrond.

Bewustwording groeit, maar klachten nemen toe

Nederlandse woningzoekenden lijken discriminatie sneller te herkennen en benoemen dan in andere Europese landen. Dat zou deels de hoge score verklaren. Maar volgens Sylvester is dat geen reden om tevreden achterover te leunen: “We zien slechts het topje van de ijsberg.” Veel discriminatie blijft onzichtbaar of wordt niet gemeld.

De uitspraak in de zaak van Gemma Barendse is een stap richting bewustwording. Maar zolang het systeem weinig gevolgen verbindt aan discriminatie, verandert er in de praktijk nog te weinig. En daarmee blijft de woningmarkt voor een grote groep jongeren een frustrerende zoektocht vol dichte deuren.

Bron: nrc.nl