Van plannen naar problemen: waarom de bouw het kabinetsbeleid niet slikt

Teleurstelling over stikstofaanpak

Bouwend Nederland reageert scherp op de Miljoenennota. Volgens voorzitter Arno Visser is de stikstofaanpak van het kabinet ondermaats en wordt er vooral geschoven met eerder toegezegde middelen. Het gevolg: de vergunningverlening blijft stagneren en de bouw van 244.000 woningen komt in gevaar. Ook zeventien grote infraprojecten zijn inmiddels stilgevallen. Visser benadrukt dat de nieuwe Tweede Kamer stikstofreductie als topprioriteit moet zien, anders loopt Nederland verder vast.

Infra en woningbouw dreigen vast te lopen

Naast stikstof wijst Bouwend Nederland op het gebrek aan financiering voor infrastructuur. Zonder voldoende middelen voor onderhoud en nieuwe aanleg raken wegen en bruggen onveilig, en komt woningbouw in de knel. De aanleg van nieuwe infrastructuur hangt immers nauw samen met de bouw van nieuwe woonwijken.

Energietransitie verloopt te traag

Ook de uitvoering van de energietransitie krijgt kritiek. De netcongestie vertraagt woningbouwprojecten en maakt verduurzaming voor ondernemers ingewikkeld. Visser stelt dat de energietransitie meer snelheid moet krijgen, met prioriteit voor aansluitingen op het elektriciteitsnet.

Projectontwikkelaars vrezen voor woningbouw

Ook Neprom is ontevreden. De branchevereniging voor projectontwikkelaars wijst op het ontbreken van structurele maatregelen om woningbouw vlot te trekken. Zo blijft de investering in de Merwedelijn uit, waardoor de bouw van 75.000 woningen rond Utrecht onzeker wordt.

Daarnaast blijft het fiscale klimaat onaantrekkelijk voor investeringen in middenhuurwoningen. Neprom pleit daarom voor een verlaging van de overdrachtsbelasting naar 6 procent. Directeur Fahid Minhas noemt de Miljoenennota “beleidsarm” en waarschuwt dat woningzoekenden daar niets aan hebben.

Groene energie blijft onderbelicht

De Nederlandse Vereniging voor Duurzame Energie (NVDE) benadrukt dat investeringen in groene energie noodzakelijk zijn om afhankelijkheid van buitenlandse energie te beperken. De vereniging wijst erop dat Nederland miljarden kwijt kan raken als het in 2030 niet voldoet aan Europese verplichtingen.

Een pijnpunt is dat vanaf 2027 geen budget meer beschikbaar is voor de SDE++ subsidie, cruciaal voor de energietransitie. Daarmee dreigt stilstand, terwijl een duidelijke route richting 2040 ontbreekt.

Mkb en productiviteit onder druk

De Koninklijke Metaalunie ziet positieve punten in de plannen, maar houdt een slag om de arm. Maatregelen om arbeidsproductiviteit te verhogen en regeldruk te verlichten zijn volgens de organisatie hard nodig. De Productiviteitsagenda is een stap vooruit, maar de uitvoering bepaalt of mkb-bedrijven concurrerend kunnen blijven.

Raad van State wijst op uitstelgedrag

De Raad van State stelt dat het kabinet problemen voor zich uitschuift. Zonder tijdige keuzes komt de haalbaarheid van de klimaatdoelen in gevaar. Ook benadrukt de Raad dat innovatie en aanpak van netcongestie nodig zijn om schaarste aan middelen, mensen en materialen te overbruggen.

Netbeheerders vrezen een verloren jaar

Netbeheer Nederland waarschuwt dat Nederland het risico loopt dat 2026 een verloren jaar wordt als energiebeleid uitblijft. Volgens directeur Hans-Peter Oskam zijn energie en een toegankelijk stroomnet essentieel voor woningen, economie en duurzame mobiliteit. Te lang wachten maakt energie te duur en ontoegankelijk.

Milieuorganisaties luiden de noodklok

Ook milieuorganisaties reageren teleurgesteld. Natuur & Milieu stelt dat het kabinet grote maatschappelijke problemen, zoals de stikstofcrisis, niet oplost en dat de situatie juist verslechtert. Greenpeace gaat zelfs zover om te spreken van “anti-klimaatbeleid” en heeft een rechtszaak aangespannen.

De Jonge Klimaatbeweging wijst op de leeggeroofde klimaatfondsen en het uitblijven van serieuze maatregelen. Volgens voorzitter Daan Zieren worden duurzame keuzes onbetaalbaar gehouden terwijl industrie blijft profiteren van subsidies.

Waterschappen waarschuwen voor veiligheid

De Unie van Waterschappen benadrukt dat het kabinet snel maatregelen moet nemen om stikstofreductie en natuurherstel te realiseren. Zonder deze aanpak kunnen dijkversterkingen niet doorgaan. Nederland moet bovendien eind 2027 voldoen aan de Europese richtlijn voor schoon water. De waterschappen roepen het kabinet en de Tweede Kamer op om hun kennis en investeringen te benutten, en daar voldoende middelen tegenover te zetten.

Bron: fd.nl