Protest tegen hoge huren in Berlijn, hoe zit dat in Nederland?

2 mei 2019

In Berlijn gingen in april 2019 duizenden mensen de straat op om te protesteren tegen de sterk gestegen huurprijzen. Hier steeg de huur van appartementen sinds 2011 zo sterk dat een huis huren daar nu twee keer zo duur is geworden. In Nederland is de situatie gelukkig nog niet zo nijpend als in Berlijn, maar ook hier is de woningnood op sommige plaatsen zeer hoog.

De belangrijkste oorzaak is dat de bouw van nieuwe huizen stagneert door diverse oorzaken en dat er steeds meer huishoudens bij komen omdat steeds meer mensen alleen wonen. Daarom gaan er ook in Nederland stemmen op om de particuliere woningmarkt te reguleren. Maar is dat wel verstandig? Emeritus-hoogleraar Woningmarkt Johan Conijn heeft zijn twijfels.

De particuliere sector is 1 van de 3 pijlers van de woningmarkt

In de periode 2006 – 2012 werd een grootschalig onderzoek gedaan naar de woningmarkt in Nederland. Eén van de belangrijkste conclusies was dat deze is gebaseerd op drie belangrijke pijlers: Sociale huurwoningen, particuliere huurwoningen en koopwoningen. Alle 3 deze pijlers zijn nodig voor een gezonde woningmarkt.

Steeds meer mensen werken met flexibele contracten en willen als dat aan de orde is kunnen verhuizen naar een andere stad zonder dat ze eerst hun woning moeten verkopen. Kortom, er is behoefte aan keuzevrijheid. Er is wel degelijk een markt voor de particuliere woningsector. Door deze te reguleren worden woningzoekenden belemmerd in hun mogelijkheden om een huis te vinden dat bij hun situatie past.

De financiering van de woningmarkt

Als de drie pijlers in stand worden gehouden wordt ook de financiering van woningen beter gespreid. De koopwoningen zijn in bezit van hun eigenaars-bewoners die hiervoor deels een hypotheek hebben afgesloten en soms deels eigen geld inbrengen. De sociale huurwoningen zijn eigendom van woningcorporaties, gesteund door het Waarborgfonds Sociale Woningbouw. De particuliere huurwoningen zijn in eigendom bij beleggers, soms particulier maar het gaat ook vaak beleggingsfondsen.

De financieringsstromen zijn niet zonder meer inwisselbaar

De woningmarkt steunt op drie financieringsstromen. Hypotheken verstrekt met woningen als onderpand, sociale huurwoningen met steun van het WSW en particuliere huurwoningen die worden gefinancierd door particulieren en beleggingsfondsen die bereid zijn om risico te nemen. Vooral voor de particuliere belegger geldt dat hij alleen wil financieren als er een aantrekkelijk rendement tegenover staat.

De overheid is de marktmeester van de woningmarkt

Dat woningen op verschillende manieren worden gefinancierd betekent niet dat er helemaal niet zou mogen worden gereguleerd. De overheid heeft hier wel degelijk een taak, aldus Johan Conijn. Het is belangrijk dat er een goede balans is tussen de belangen van huurders en de partijen die de woningen verhuren. Dat geldt voor Berlijn, maar ook voor andere landen waaronder Nederland. Er ligt dus een taak voor alle betrokken partijen om de woningmarkt gezond te maken en te houden. Particuliere verhuur moet daar zeker onderdeel van blijven uitmaken.

Bron: Financieele Dagblad