De Wet Collectieve Warmtevoorziening staat innovatie met duurzame warmtevoorziening in de weg

7 april 2022

Het lijkt zo’n goedbedoeld initiatief van de regering, de nieuwe Wet Collectieve Warmtevoorziening (WCW) die de eerdere Warmtewet moet gaan vervangen. Maar volgens Annelies Huygen, verbonden aan TNO en de Universiteit Utrecht, is de wet zo opgesteld dat mooie initiatieven daardoor in de knel komen. In een opiniestuk in Het Financieele Dagblad geeft ze haar mening over de WCW. Huygen stelt dat de wet zich te veel richt op grote projecten en niet op het duurzaam verwarmen van wijken.

Energiepositieve wijken

Het is belangrijk dat er meer wijken komen die energiepositief zijn. Dat wil zeggen dat ze meer energie produceren dan de bewoners nodig hebben. Op die manier kan er energie worden opgeslagen of door geleverd aan bedrijven of huishoudens die te kort komen. Er zijn voldoende initiatieven daarvoor. Soms komen bewoners zelf met ideeën om hun wijk of straat zelfvoorzienend te maken. Maar de Wet Collectieve Warmtevoorziening is niet toegespitst op kleinschalige projecten. Die richt zich uitsluitend op standaardisatie en daarmee op een duurzame energiebron die bedoeld is om een groot gebied, zoals een heel dorp of groot deel van een stad van warmte te voorzien. Voor creativiteit en originaliteit, waar plannen voor een wijk vaak op geënt zijn, is geen ruimte. Bij dit soort projecten draait het niet alleen om warmtevoorziening maar om het totale energieverbruik in een wijk.

De Wet Collectieve Warmtevoorziening staat innovatie met duurzame warmtevoorziening in de weg

Kies voor toekomstbestendige oplossingen

In verschillende Europese landen worden goede initiatieven ontwikkeld. Nederland blijft achter door vast te houden aan systemen die niet toekomstbestendig zijn. Zo liggen er plannen om het Biosciencepark in Leiden van warmte te voorzien vanuit de afval verwerking in Rotterdam. De restwarmte van de verbrandingsovens moet naar Leiden worden getransporteerd. Dit is niet alleen kostbaar, maar als over enkele decennia onze maatschappij volledig circulair is, zoals wordt nagestreefd om de klimaatdoelen te halen, dan zullen de verbrandingsovens geen restwarmte meer produceren en zitten ze in Leiden dus in de kou.

Geef gemeenten meer vrijheid

Huygen geeft als voorbeeld de plaats Lund in Zweden. Daar is op lokaal initiatief een systeem ontwikkeld voor de warmtevoorziening van een wijk. De resultaten zijn zeer positief, de bewoners kunnen voor 70% in hun eigen energiebehoefte voorzien. De Wet Collectieve Warmtevoorziening voorziet niet in dit soort kleine initiatieven die bedoeld zijn voor wijken. Evenmin is de wet gericht op het koppelen van dit soort systemen. Een gemiste kans, zo vindt Huygens. Gemeenten kunnen nu veel lastiger eigen plannen ontwikkelen die passen bij de lokale situatie. De wet zou veel beter aansluiten bij alle kansen die er liggen als deze niet-bindende richtlijnen zou bevatten die gemeenten naar believen kunnen toepassen. De overheid moet zich juist terughoudend opstellen zodat er meer ruimte komt voor een lokale aanpak.

Bron: Het Financieele Dagblad